Στην Υπαπαντή της Καλαμάτας τελέσθηκε σήμερα το πρωί Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του Μανιάτη Λοχαγού Πάνου Κατσαρέα, 71 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Ο Πάνος Κατσαρέας γεννήθηκε το 1912 στην Πολιάνα Μάνης. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο Αρεόπολης και αποφοίτησε το 1938 από τη Σχολή Υπαξιωματικών ως ανθυπολοχαγός. Ο Πάνος Κατσαρέας ήταν αυτός που αγαπήθηκε περισσότερο από όλους τους δεξιούς είτε στην ιδιαίτερη πατρίδα του τη Μάνη είτε στην ευρύτερη Λακωνία. Φυσικά μισήθηκε από τους αριστερούς, όχι όμως στα επίπεδα που είχε μισηθεί ο Παυλάκος. Ο Κατσαρέας ήταν πρώην αξιωματικός του Ελληνικού στρατού και αρχηγός των ΕΑΟΚ. (Εθνικές Αντικομμουνιστικές Ομάδες Κυνηγών ή Κατσαρέα). Ήταν ικανότατος μαχητής με ηγετικές ικανότητες ενώ η εξωτερική του εμφάνιση τον έκανε αγαπητό και στις γυναίκες της Λακωνίας. Δεν δίστασε να έρθει σε μετωπική κόντρα με τον ΕΛΑΣ ο οποίος για πρώτη φορά βρήκε ισχυρή αντίδραση και περιόρισε αρκετά τη δράση του.
Ο Κατσαρέας θεωρούσε πως ο κατακτητής έπρεπε να χτυπηθεί όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν και όχι εκείνη τη στιγμή. Ήταν και από τους λίγους που μπορούσε να συζητήσει με άτομα του ΕΛΑΣ ενώ είχε τη φήμη του "πιο προσεκτικού" από την άποψη του ποιους χτυπούσε.
Το απόγευμα της 21ης Μαρτίου του 1947 ο Κατσαρέας και η συνοδεία του, επιβαίνοντες σε όχημα τύπου τζιπ πέφτουν σε ενέδρα στη διαδρομή μεταξύ Γουβών και Γερακίου. Η πρώτη βολίδα τον βρήκε στο χέρι απο το πολυβόλο του Δ. Σταματάκου από τα Λεβέτσοβα. Στη συνέχεια και ενώ προσπάθησε να αμυνθεί έπεσε από δεύτερο βλήμα που τον βρήκε στην καρδιά. Δύο άτομα κατορθώνουν να γλιτώσουν και επιστρέφουν μαχόμενοι στη Σκάλα όπου ανακοινώνουν το γεγονός.
H είδηση του θανάτου του Κατσαρέα συγκλονίζει ολόκληρη τη Λακωνία και βυθίζει τη Μάνη στο πένθος. Στο Γύθειο για κάποιες ημέρες μετά το θάνατό του δεν λειτουργούσαν τα καταστήματα ενώ οι φωτογραφίες του βρέθηκαν παντού. Μέχρι και συνθήματα στους τοίχους γράφτηκαν υπέρ του Κατσαρέα.
Μοιρολόι του Πάνου Κατσαρέα
Oχτώμιση χιλιόμετρα έξω από το Γεράκι,
ενέδρα είχαν οι Βούλγαροι και χτύπησαν τ' αμάξι.
Σκοτώσανε το λοχαγό το πρώτο παλληκάρι,
τον Κατσαρέα λοχαγό της Μάνης το καμάρι.
Σκοτώσανε τον αρχηγό και Κούλη Παπαδάκο
τον Πιερρακάκη οδηγό κι ακόλουθο τον Σκάλκο.
Ένα πουλάκι επέταξε μέσα από το Γεράκι,
με πληγωμένη την καρδιά και έτοιμο να κλάψει.
Στην Σκάλα κάνει κολατσιό, στο Γύθειο μεσημέρι
και μες στο δόλιο Οίτυλο φέρνει κακό χαμπέρι.
Δεν κελαηδούσε σαν πουλί, μηδέ και σαν αηδόνι
μον έλεγε ανθρωπινά το τι το βαλαντώνει.
Για ειδές καιρό που διάλεξε ο χάρος να με πάρει
τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι.
Θέτε κλαριά ανθίσετε θέλετε μην ανθίσετε,
το άνθος που μας πήρανε δεν θα το ξαναδείτε.
Δεν έρχεται άλλη φορά στον ίσκιο σας να κάτσει
και τα χρυσά του άρματα ψηλά να τα κρεμάσει.
Τον γενναίων τ' άρματα, του ήρωα τα ρούχα
είναι κειμήλια ατίμητα και ιστορία πλούσια.
Δεν πρέπει να δωρίζουνται, δεν πρέπει να πωλιούνται.
Μον πρέπει τους στης εκκλησιάς την πόρτα να κρεμιούνται.
Να τρώει η σκουριά το σίδερο και ο σκόρος τα γαλόνια
και ο θρύλος τους να ακούγεται και να κρατά αιώνια.
Λοχαγός Πάνος Κατσαρέας
Ο Κατσαρέας ήταν πρώην λοχαγός του στρατού. Το 1946 ίδρυσε την ΕΑΟΚ μία ένοπλη δύναμη που αποτελείτο από εννέα λόχους εθελοντών με σκοπό να πολεμήσουν τους αντάρτες από τη Λακωνία και τη Μεσσηνιακή Μάνη. Καταγόταν από τον Άγιο Νίκωνα της Μάνης. Ο άνθρωπος ήταν πραγματικός ιππότης. Έπιασε αντάρτη να του έχει στήσει ενέδρα για να τον σκοτώσει και του χάρισε τη ζωή και από μόνος του αυτός εντάχθηκε στη δύναμή του. Σκοτώθηκε το 1947. Ως γνωστόν, στα χρόνια 1944 - 1949 δόθηκε ένας σκληρός αγώνας για να αντιμετωπισθεί η κομμουνιστική ανταρσία, που θα είχε εκτός των άλλων ως αποτέλεσμα ένα τμήμα της Ελληνικής Πατρίδας, η Μακεδονία και η Θράκη να χαθεί από την επικράτεια της Γαλανόλευκης. Αυτό εξάλλου με επίσημες αποφάσεις της υποστήριζε η Αριστερά. Εκείνη λοιπόν την περίοδο κάποιοι ξεχωριστοί άνδρες έδωσαν τον υπέρ πάντων αγώνα. Ανάμεσά τους και ο θρυλικός ΠΑΝΟΣ ΚΑΤΣΑΡΕΑΣ.
