Από το καλντερίμι Μπίλιοβο ανεβαίνουμε στο μπαλκόνι του Μεσσηνιακού κόλπου!!!

Διανύοντας την ανατολική ακτή της Καλαμάτας, σε 30 λεπτά έχουμε φτάσει στο χωριό Σωτηριάνικα. Ο περίπατος ξεκινάει. Το Μπίλιοβο είναι ένα καλντερίμι το οποίο διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση. Έχει 75 ανηφορικές στροφές, χτισμένο από δεξιοτέχνες της πέτρας, ένωνε κάποτε τα Αλτομιρά με τα Σωτηριάνικα. Όσο ανεβαίναμε σε υψόμετρο, γινόταν όλο και περισσότερο ορατός ο Μεσσηνιακός κόλπος. Τα φυτά στο μονοπάτι (φασκόμηλο, θυμάρι, αγιόκλημα κ.λπ.) έκαναν έντονη την παρουσία τους σε κάθε μας βήμα με τα χρώματα και τα αρώματα. Ο χρόνος κύλησε τόσο όμορφα, που δεν κατάλαβα για το πότε φτάσαμε στο μοναστήρι του Αϊ - Γιώργη. Αν και ακατοίκητο, ο χώρος ήταν περιποιημένος με τις τριανταφυλλιές και τις γαρυφαλλιές περήφανα να περιμένουν να τις θαυμάσεις. Ο χώρος στο μοναστήρι είναι ιδανικός για να αποδράσει κανείς από τη βαβούρα της πόλης. Μείναμε αρκετή ώρα, ήπιαμε και το καφεδάκι μας και η στιγμή της επιστροφής έφτασε. Αυτή τη φορά πήραμε διαφορετικό μονοπάτι, του οποίου η διάνοιξη έχει γίνει πρόσφατα.

Tα Σωτηριάνικα απέχουν μόλις 15 χλμ. από την Καλαμάτα και απέχουν μόλις 1 χλμ από τον κεντρικό δρόμο της Μάνης. Με κατεύθυνση Νότια από το χωριό, αφού βαδίσουμε για 1 περίπου χλμ. ανάμεσα στους ελαιώνες, φθάνουμε στην βάση της απότομης πλαγιάς όπου αρχίζει να ελίσσεται το "Μπίλιοβο", το περίφημο καλντερίμι το οποίο συνέδεε τα Σωτηριάνικα με τα Αλτομιρά. Ένα μνημειώδες έργο που έγινε στις αρχές του 20ού αιώνα με πολύ μόχθο. Σήμερα οι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι έχουν παραγκωνίσει αυτά τα έργα στην αφάνεια. Όμως, τα 5 χιλιόμετρα αυτής της διαδρομής θα ανταμείψουν τον επισκέπτη.

Μόλις 15 λεπτά από την Καλαμάτα, σε μια σκιερή πλαγιά της Μεσσηνιακής Μάνης, βρίσκεται ίσως το πιο αξιόλογο και καλοδιατηρημένο παραδοσιακό καλντερίμι στη χώρα μας. Ένα ανθρώπινο μνημείο ιδιαιτέρου κάλλους που περιμένει να ανακαλυφθεί. Από το χωριό Σωτηριάνικα διασχίζει για ένα περίπου χιλιόμετρο τους ελαιώνες πριν αρχίσει να αγκαλιάζει την πευκόφυτη πλαγιά. Φιδίσιο, ελίσσεται και χάνεται στα ύψη, για να καταλήξει στην ορεινή κοινότητα Αλτομιρά, που μισοέρημη πια υποδέχεται τον επισκέπτη.

Στα χιλιάδες μέτρα του ανήφορου συλλογιζόμαστε πως πριν από τον ξέφρενο καταναλωτισμό μας, κάποτε οι άνθρωποι έφτιαχναν πράγματα που... διαρκούν!

Το ονομαστό "Μπίλιοβο" όπως το έλεγαν οι παλαιοί, με τις 75 στροφές του. Θαυμάζει ο οδοιπόρος τη μαστοριά και το μεράκι των πετροκτιστάδων στις αρχές του αιώνα, όταν τα ανθρώπινα χέρια δάμαζαν τη σκληρή πέτρα, και ο ιδρώτας πότιζε την ηλιοκαμένη Γη.

Σε 14 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα, στον δρόμο προς τη Μάνη, φθάνουμε στο χωριό Σωτηριάνικα. Ακολουθούμε τα σήματα και αφού περάσουμε από το γεφύρι του χωριού, βαδίζουμε στον δασικό δρόμο, ο οποίος μας οδηγεί στην αρχή του περίφημου Μπίλιοβου. Ένα μοναδικό μονοπάτι που κατασκευάστηκε το 1904 για να ενώσει δύο χωριά, τα Σωτηριάνικα με τα Αλτομιρά. Πρόκειται ίσως για το καλύτερα διατηρημένο καλντερίμι με τις 75 στροφές. Ανηφορίζουμε το καλντερίμι και φθάνουμε στο χωριό Αλτομιρά, όπου συναντάμε πηγές με βρύσες. Τα Αλτομιρά είναι ορεινό χωριό σε υψόμετρο 813 μ, του δήμου Δυτικής Μάνης παλαιότερα δήμου Αβίας... Κεντρικός ναός του χωριού είναι ο Άγιος Αθανάσιος χτισμένος γύρω στο 1865. Στην περιφέρεια των Αλτομιρών ανήκει και το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Τα Αλτομιρά έχουν παλιά, πέτρινα σπίτια, εξαίρετα δείγματα της μανιάτικης αρχιτεκτονικής. Το 1999 κηρύχθηκαν "διατηρητέος οικισμός" από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Ένα από τα πιο αξιόλογα και καλοδιατηρημένα παραδοσιακά καλντερίμια της Μεσσηνίας, το "Μπίλιοβο" που συνδέει τους οικισμούς Αλτομιρά και Σωτηριάνικα του Δήμου Δυτικής Μάνης, χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, σύμφωνα με Απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Το παλαιό λιθόστρωτο μονοπάτι κατασκευάστηκε το 1904 με προσωπική εργασία των κατοίκων της περιοχής.

Αναφέρει η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση που υπογράφει ο τ. Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος: "Χαρακτηρίζεται ως μνημείο, το σωζόμενο τμήμα του παλαιού λιθόστρωτο μονοπατιού ΜΠΙΛΙΟΒΟ, συνολικού μήκους 2.962 μέτρων και σε όλο του το πλάτος, τις παρειές και τα πρανή του, διότι αποτελεί σημαντικό τεχνικό έργο μεγάλης κλίμακας με μεγάλη επιμέλεια και τεχνική γνώση, ιστορικά συνδεδεμένο με την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής".

Κατόπιν αυτής της απόφασης και όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου, απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση επί του μονοπατιού ή οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα πλησίον του, χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Το πετρόκτιστο μονοπάτι που κάποτε συνέδεε τα Σωτηριάνικα με τα Αλτομιρά, το ονομαστό Μπίλιοβο, είναι μια από τις πιο γνωστές πεζοπορικές διαδρομές της Μεσσηνίας και της Μάνης.

Όταν βρεθεί κανείς εκεί, καταλαβαίνει το γιατί: Χτισμένο από το 1904 με προσωπική εργασία των κατοίκων της περιοχής, η κάποτε αναγκαία σύνδεση των δύο χωριών προσφέρει μαγευτική θέα στον Μεσσηνιακό κόλπο και έναν παραμυθένιο τερματισμό - το χωριό Αλτομιρά. Θα φτάσουμε εκεί μετά από μιάμιση περίπου ώρα συνεχούς ανηφορικής πορείας, χωρίς όμως ιδιαίτερη δυσκολία. Με περασμένη την ηλικία των εκατό, αφομοιωμένο πια από το φυσικό τοπίο, το μονοπάτι αντέχει...

Υπενθυμίζοντας στους Νεοέλληνες πόσος κόπος έχει χρειαστεί για να φτάσουμε ως εδώ. Και ο προβληματισμός επίκαιρος.