Η Βυζαντινή εκκλησία της Κοιμήσεως Θεοτόκου στην Καλαμπάκα!!!

Η Βυζαντινή εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι το σημαντικότερο και πιο επιβλητικό μνημείο της Καλαμπάκας το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς και λατρείας για όλους τους πιστούς.

Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, η οποία βρίσκεται στην παλιά πόλη, ανεγέρθηκε μεταξύ του 10ου και του 11ου αιώνα επάνω στα ερείπια μιας Παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Είναι ρυθμού τρίκλιτης βασιλικής μικτού τύπου, έχει υπερυψωμένο και φωτισμένο το μεσαίο κλίτος του νάρθηκα και το τρίβηλο.

Ο εξωνάρθηκας προστέθηκε τον 16ο αιώνα. Στον νότιο τοίχο είναι εντοιχισμένα εξωτερικά πολλά αρχαία τμήματα ανάγλυφων ( ρόδακες, ανάγλυφες παραστάσεις, επιγραφές, ακρωτήρια κ.α), καθώς κι ένα παλαιοχριστιανικό γλυπτό με κληματίδα. Από τον γλυπτικό διάκοσμο της βυζαντινής βασιλικής εκκλησίας, το παλαιότερο μέρος είναι το μαρμάρινο κιβώριο της Αγίας Τράπεζας το οποίο βρίσκεται μέσα στο ιερό Βήμα.

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μοναδικός στην Ελλάδα μαρμάρινος άμβωνας που επιβλητικός υψώνεται στο κέντρο του μεσαίου κλίτου και βρίσκεται μπροστά από την Ωραία Πύλη. Έχει ανακατασκευαστεί στο μεγαλύτερο μέρος του από αρχιτεκτονικά μέλη του παλιού άμβωνα.

Οι τοιχογραφίες του ναού χρονολογούνται από τον 12ο αιώνα μέχρι τον 16ο αιώνα και παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πολλές τοιχογραφίες δημιουργήθηκαν το 1573 από τον ιερέα Κυριαζή και από τον Νεόφυτο, γιο του επιφανή ζωγράφου Θεοφάνη του Κρητός.

Η σημαντικότερη από τις φορητές εικόνες του ναού είναι η αμφιπρόσωπη εικόνα, η οποία στη μια πλευρά απεικονίζει την Κοίμηση της Θεοτόκου και στην άλλη την Σταύρωση του Χριστού. Οι δύο χωριστές πλέον εικόνες, με την κλοπή και αποκατάσταση τους φυλάσσονται στην Ιερά μονή Βαρλαάμ των Μετεώρων. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού ανήκει στα αξιόλογα έργα της μεταβυζαντινής ξυλογλυπτικής και δημιουργήθηκε μάλλον τον 17ο αιώνα. Τμήμα μωσαϊκού πατώματος έχει επίσης αποκαλυφθεί σε μικρό βάθος στο μπροστινό αριστερό μέρος του κυρίως ναού.

Καθώς εισερχόμαστε στον ναό, στο βόρειο τοίχο του εσωνάρθηκα είναι γραμμένο με κεφαλαιογράμματη γραφή το χρυσόβουλο του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ’ Παλαιολόγου (1336) με το οποίο καθορίζονταν τα όρια της Επισκοπής Σταγών και παραχωρούνταν προνόμια, καθώς και το σιγίλιο του οικουμενικού Πατριάρχη Αντωνίου Δ΄ (1339) με το οποίο ανανεώνονται τα προνόμια της επισκοπής Σταγών που είχαν παραχωρήσει κατά καιρούς διάφοροι αυτοκράτορες του Βυζαντίου. Εντυπωσιακό και αξιόλογο είναι το κωδωνοστάσιο του ναού που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της εισόδου του περιβόλου της εκκλησίας.