Στο Μουσείο Τσιτσάνη και στα Οθωμανικά Λουτρά των Τρικάλων!!!

Τα Τρίκαλα είναι πόλη με μεγάλη παράδοση στη μουσική αφού αποτελούν τη γενέτειρα και τον τόπο δράσης πολλών σημαντικών μουσικών και ερμηνευτών όπως ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Κώστας Βίρβος, ο Γιώργος Σαμολαδάς, ο Χρήστος Κολοκοτρώνης, ο Μπάμπης Μπακάλης καθώς και ο συνθέτης έντεχνης μουσικής Βασίλης Δαλαμπίρας.

Επίσης, από τα Τρίκαλα κατάγονται οι λαϊκοί ερμηνευτές Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Μαργαρίτης και Κώστας Καραφώτης, ο τενόρος Δημήτρης Καβράκος, η πιανίστρια Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου και ο κλασικός πιανίστας Δημήτρης Σγουρός. Τέλος, ο πατριώτης, πολιτικός και λογοτέχνης Ευάγγελος Αβέρωφ -Τοσίτσας γεννήθηκε στα Τρίκαλα.

Στο ισόγειο του κτιρίου των παλιών φυλακών, κάτω από το Μουσείο «Βασίλη Τσιτσάνη», αποκαλύπτονται τα οθωμανικά λουτρά. Πρόκειται για κτίσμα του 16ου αιώνα το οποίο αποτελούσε μέρος συγκροτήματος κτιρίων που ίδρυσε ο διοικητής του Σαντζακίου των Τρικάλων, Οσμάν Σαχ, πιθανότατα σε σχέδια του αρχιτέκτονα Σινάν.

Κατά την περίοδο της λειτουργίας τους καταλάμβαναν έκταση περίπου 850 τ.μ. και χωρίζονταν σε ανδρικά, με είσοδο από τη νότια πλευρά και γυναικεία με είσοδο από τη βόρεια, εξ ου και ο χαρακτηρισμός τους ως δίδυμα. Η αρχική στέγαση των λουτρών με θόλους καταστράφηκε κατά τη μετατροπή του κτιρίου σε φυλακές ωστόσο οι μνημειώδεις είσοδοι, ο τονισμός και η υπεροχή των ψυχρών χώρων και η συμμετρική του διάταξη το καθιστούν δείγμα της κλασικής οθωμανικής αρχιτεκτονικής, έχοντας ως κυρίαρχο στοιχείο την πέτρα.

«Στα Τρίκαλα στα δυο στενά σκοτώσανε τον Σακαφλιά». Όταν ο Βασίλης Τσιτσάνης έγραφε αυτούς τους στίχους το 1939, εμπνευσμένος από τη δολοφονία του διαβόητου κακοποιού της εποχής Γ. Σακαφλιά μέσα στις φυλακές Τρικάλων, σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια μέρα αυτές οι φυλακές, «τα στενά», θα γινόταν το πολιτιστικό σπίτι του.

Εκεί λοιπόν, δίπλα στον ποταμό Ληθαίο, στον επάνω όροφο των παλιών φυλακών, λειτουργεί το Κέντρο Έρευνας - Μουσείο «Βασίλη Τσιτσάνη» αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα συνθέτη και στιχουργού. Ένα έργο εμπνευσμένο από τη ζωή του λαού, γεμάτο εικόνες και συναισθήματα τα οποία αντανακλώνται μέσα από τα δεκάδες, σπάνιας ομορφιάς και αυθεντικότητας, τραγούδια του.

Ανάμεσα στα εκθέματα βρίσκονται η βιογραφία του δημιουργού, διάφορες φωτογραφίες, μουσικά όργανα, προσωπικά του αντικείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό από το έργο του, όπως παρτιτούρες και δίσκοι με αυθεντικές εκτελέσεις των τραγουδιών του. Επίσης, περιλαμβάνονται εργαλεία και μηχανήματα από τις παλιές φυλακές καθώς και αντικείμενα από τη ζωή των κρατουμένων. Στο χώρο λειτουργεί επιπλέον, στούντιο ηχογράφησης και βιβλιοθήκη αφού ουσιαστικά, δεν πρόκειται απλά για ένα στατικό μουσείο αλλά για ένα κέντρο έρευνας και καλλιτεχνικής δημιουργίας με σκοπό την ψηφιακή καταγραφή, τεκμηρίωση και προβολή σημαντικών στοιχείων και πληροφοριών από τη ζωή και το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη και την παρουσίασή τους στο κοινό.

Στο ισόγειο του ιστορικού κτιρίου βρίσκονται τα οθωμανικά λουτρά, ενώ ο χώρος του μουσείου περιλαμβάνει ακόμη αίθουσα εκδηλώσεων, το παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου, που λειτουργούσε εντός των φυλακών, και καφετέρια.

Τέλος, ανάμεσα από τα παραδοσιακά κτίσματα της συνοικίας Μανάβικα, ξεπροβάλει η περίφημη τρισδιάστατη τοιχογραφία με σκηνές από την καθημερινότητα της παλιάς πόλης και τον Τσιτσάνη να παίζει το μπουζούκι του στο μπαλκόνι. Πρόκειται για μια περίτεχνη εικαστική παρέμβαση 150 τ.μ., στον τοίχο μιας οικοδομής, η οποία ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2006, από διεθνώς αναγνωρισμένους καλλιτέχνες εξειδικευμένους στη συγκεκριμένη τέχνη. Γύρω στις 430 παρόμοιες τοιχογραφίες κοσμούν μερικές από τις σημαντικότερες πόλεις του κόσμου συμπεριλαμβανομένων της Βαρκελώνης, της Μόσχας, της Λυών, της Ιερουσαλήμ, της Πόλης του Μεξικού και του Κεμπέκ, αποτυπώνοντας μνήμες, ίχνη ιστορίας και καθημερινές στιγμές που χάθηκαν ή κινδυνεύουν να χαθούν.

• Θέλουμε να εκφράσουμε δημόσια τις ευχαριστίες μας για την εξαιρετικά εμπεριστατωμένη και φιλική ξενάγηση στον υπεύθυνο του χώρου που στεγάζεται το Μουσείο Τσιτσάνη και τα Οθωμανικά Λουτρά, στις παλιές φυλακές των Τρικάλων, τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου 19 Οκτωβρίου 2019, πέραν του καθιερωμένου ωραρίου λειτουργίας του πολυχώρου. Είναι κάτι που σπάνια συμβαίνει στις μέρες μας και ξεπερνά το στενό δημοσιοϋπαλληλικό πλαίσιο που έχουμε συνηθίσει!