Στις Θαλάμες της Μάνης, τόπο καταγωγής του Γιώργου Γεννηματά!!!

Στη Μεσσηνιακή Μάνη, στο δρόμο από την Καρδαμύλη προς την Λακωνική Αρεόπολη, βρίσκεται ο ημιορεινός παραδοσιακός οικισμός των Θαλαμών. Η ονομασία καθιερώθηκε από την απογραφή του 1940 και μετά για την κοινότητα Κουτήφαρι, χάριν της ομώνυμης προϊστορικής πόλης της περιοχής.

Η ίδρυση της αρχαίας πόλης Θαλάμαι (που σημαίνει κοίλωμα), βάσει ευρημάτων που διασώζονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Καλαμάτας, ανάγεται στα νεολιθικά χρόνια, έγινε όμως ονομαστή κατά την περίοδο της σπαρτιάτικης ακμής, χάρη στο πανελληνίως γνωστό ονειρομαντείο της, αφιερωμένο αρχικά στην Πασιφάη (Σελήνη) κι αργότερα στη θαλάσσια θεότητα Ινώ.

Καθιερωμένη ήταν επίσης στις Θαλάμες η λατρεία των Κάστορα και Πολυδεύκη, μιας και η πόλη θεωρούνταν γενέτειρα των Διοσκούρων.

Το 1316, οι Θαλάμες δόθηκαν ως τιμάριο (φέουδο) από τους βυζαντινούς αυτοκράτορες στον ευπατρίδη και σπουδαίο αγιογράφο Ιωάννη Κουτήφαρη, στον οποίο οφείλει η περιοχή το όνομά της στους νεώτερους χρόνους και απ’ το εργαστήρι του οποίου βγήκαν πολλοί αξιόλογοι Μανιάτες αγιογράφοι, γνωστοί από την αγιογράφηση πολλών εκκλησιών στον ελλαδικό χώρο.

Αξιοθέατα της περιοχής αποτελούν οι παλιές βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου (12ου αι.) με επιβλητικό τρούλο και πολύ σημαντικές τοιχογραφίες, του Προφήτη Ηλία (12ου αι.) στον οικισμό Σωματιανά, με τοιχογραφίες του 1280, του Αγίου Κωνσταντίνου (1669) και του Αγίου Ιωάννη με την πρωτότυπη εμφάνιση.

Στο κέντρο των Θαλαμών, στην πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια, υπάρχει κτιστή κρήνη (γνωστή και ως εβραϊκό πηγάδι) του 1714, χαρακτηρισμένη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με επίσης κτιστή δίτοξη πρόσοψη, στην οποία έχουν εντοιχιστεί τμήμα αρχαίας στήλης καθώς και δυσανάγνωστη επιγραφή.

Στις Θαλάμες βρίσκονται ακόμη οι χαρακτηρισμένοι ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία Πύργοι του Δερεζέα και του Σταυριανέα, η κατοικία του Λεβή του 1856, με ανάγλυφο εξωτερικό διάκοσμο και εντυπωσιακή αυλόπορτα, και το πατρικό του Γιώργου Γεννηματά με ανάγλυφα και λαϊκές προτομές. Ας σημειωθεί ότι οι Θαλάμες υπήρξαν γενέτειρα και του πρώτου Μπέη της Μάνης Τζαννέτου Κουτήφαρη (1776-1779).

Στον οικισμό, τέλος, λειτουργεί το ιδιωτικό Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Θαλαμών, στο οποίο μπορεί κανείς να θαυμάσει αρκετά ενδιαφέροντα εκθέματα της περιοχής όπως έγγραφα, γκραβούρες, όπλα και εργαλεία ενώ άξιο λόγου είναι και το παραδοσιακό ελαιοτριβείο, που παράγει και διαθέτει λάδι βιολογικής καλλιέργειας.

Περισσότερες φωτογραφίες εδώ!

Γιώργος Γεννηματάς: Το παλικάρι της Μάνης

Ο Γιώργος των ελπίδων και των θρήνων

Του Βασίλη Πιερρακέα, δημοσιευμένο στην εφημερίδα «Το Βήμα της Μάνης», Μάιος - Ιούνιος 1994.

Όχι, δεν μπορείς να του πεις, πως οι περήφανες κορφές των μανιάτικων βουνών ψήλωσαν περισσότερο για να κρύψουν τον πόνο τους στα σύννεφα, θα ’παιρναν το σοβαρό τους τα πάντα γελαστά μισόκλειστα ονειροπόλα μάτια του, και θα σου ’λεγε: Έλα τώρα ας μη λέμε και υπερβολές τα βουνά μένουν πάντα ίδια, δεν ψηλώνουν.

Όχι, δεν μπορείς να του πεις πως οι δροσοσταλίδες στα φυλλώματα είναι τα δάκρυα των μανιάτικων δέντρων για το χαμό του και πως αυτό το θρόισμα που ακούγεται είναι ο ψίθυρος του μαντάτου κι ο θρήνος του αναπάντεχου. θα σ’ αγκάλιαζε με κείνο το ζεστό απόκοσμο κι ανθρώπινο μαζί χαμογελαστό του βλέμμα και θα σου ’λεγε: Καλά τώρα όλοι το ξέρουμε πως τα δέντρα δεν δακρύζουν, ούτε ψιθυρίζουν μεταξύ τους, ούτε θρηνούν ας μιλήσουμε για πράγματα που μπορούν να συμβούν.

Όχι δεν μπορείς να του πεις πως η Ελλάδα αλαφιασμένη, με κάτι μάτια αγνώριστα απ’ το κλάμα, κατηφόρισε στη Μάνη, για να παρηγορήσει και να παρηγορηθεί, μα δεν την βρήκε πουθενά, γιατί ήταν κλειδαμπαρωμένη και βουβή γιατί τα μάτια πώς να τα δείξεις στερεμένα, όταν υπάρχουν για να κλαίνε; Θα σε κοίταζε ίσια στα μάτια, μ’ εκείνη τη μοναδική του πειστικότητα και θα σου ’λεγε απλά και σοβαρά, αλλά και με το μόνιμο χαμόγελο της συγκατάβασης: Αυτές κι οι δυο που μου λες, καλό είναι να μάθουν πως έχουν άλλα σοβαρότερα να κάνουν.

Μπορείς όμως να του πεις πως θα ’θελες να μοιραστείς μαζί του την αγωνία του για την Ελλάδα που αγάπησε, μπορείς να του πεις πως θα προσπαθήσουμε όλοι οι Έλληνες, χωρίς μίση και αντιπαλότητες, να δημιουργήσουμε την Ελλάδα που ονειρεύτηκε, μπορείς να του πεις πως όλοι μαζί θα φροντίσουμε να μην πάνε χαμένες οι υποθήκες του, αλλά να γίνουν πράξεις ζωής, να μην πάει χαμένο το παράδειγμά του, αλλά να γίνει μονόδρομος προς ένα μέλλον με όραμα και προς μια προοπτική με ελπίδα και μπορείς να του πεις πως η βραχνή, ζεστή και παλλόμενη από πρωτόγνωρο συνδυασμό δυναμικότητας κι αγάπης αξέχαστη φωνή του, θα ακούγεται όπου υπάρχει Ελλάδα, θα ακούγεται και θα ξεσηκώνει τις καρδιές, θα δυναμώνει τη θέληση, θα στρατεύει τη σκέψη και θα κάνει το τρίπτυχο το δικό του, μοναδικό κι αθάνατο: «Αγώνας, αγώνας, αγώνας».

Τότε είναι σίγουρο, πως στην Αχερουσία θα ταξιδεύει ένας ευτυχισμένος ταξιδιώτης. θα ’χει τα μάτια τα ονειροπόλα μισόκλειστα και θα γυρίζει, κάθε τόσο, το κεφάλι προς τα πίσω. Κι η βραχνή κι απόκοσμη φωνή του θ’ ακούγεται μαζί με τον αχό του Αχέροντα: «Θεέ μου ας αργήσουν να χαθούν στο βάθος του ορίζοντα η Μάνη, η Σύμη, η Ελλάδα...»

ΜΝΗΜΕΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑ

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΣΤΙΣ ΘΑΛΑΜΕΣ

"Αυτά που δεν μπόρεσα να ολοκληρώσω, είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσουν στόχο πολλών που με μεγαλύτερες δυνάμεις από εμένα θα τα κάνουν πράξη" έγραφε ο Γιώργος Γεννηματάς σε ιδιόχειρη διαθήκη του.

Τα ίδια λόγια αντήχησαν αργά το απόγευμα της Κυριακής 12 Αυγούστου 2001 στις Θαλάμες της Μάνης, ειπωμένα αυτή τη φορά από την κόρη του Φώφη, λίγο πριν τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Μεσσήνιου πολιτικού στην εκδήλωση που οργάνωσε ο Δήμος Λεύκτρου.

Η Ατμόσφαιρα ήταν έντονα φορτισμένη συγκινησιακά στη γεμάτη με κόσμο μικρή πλατεία του χωριού - στον ίδιο χώρο που στους αρχαίους χρόνους ήταν το μαντείο της Ινούς, στον ίδιο που οι Ρωμαίοι αργότερα επέλεξαν να στήσουν το άγαλμα του Μάρκου Αυρήλιου, του αυτοκράτορα - φιλόσοφου.

Κοινός τόπος για όλους όσους μίλησαν πριν η ελληνική σημαία αποκαλύψει τη μορφή του Γιώργου Γεννηματά, ήταν ότι η πορεία του αποτέλεσε σταθμό για τη χώρα μας - τα πράγματα θα ήταν σήμερα διαφορετικά αν δεν τον νικούσε η αρρώστια…

"Λεβεντιά, ήθος, ευγενική ψυχή, ειλικρίνεια, όραμα" ήταν ο καμβάς στον οποίον κινήθηκε ο δήμαρχος Λεύκτρου Γιάννης Μαραμπέας στην ομιλία του, θέλοντας να σκιαγραφήσει την προσωπικότητα και να τονίσει την προσωπικότητα και να τονίσει την προσφορά του πολιτικού και ανθρώπου Γιώργου Γεννηματά, που αποδείχθηκε πρωτοπόρος - όπως είπε - "σε θέματα παιδείας, τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ κι ο εκσυγχρονισμός που οραματιζόταν είχε κοινωνικό περιεχόμενο με πρώτο το όφελος του λαού. Τιμάμε το Μανιάτη, την τόλμη και τη σωφροσύνη, τον ρεαλισμό και το όραμα" σημείωσε ο δήμαρχος που κατέληξε με τη διαπίστωση ότι "σήμερα που έχουμε ανάγκη από σύμβολα, ο Γιώργος Γεννηματάς λείπει από την Ελλάδα".

Είχε προηγηθεί τρισάγιο στη μνήμη του Γιώργου Γεννηματά από το μητροπολίτη Γυθείου και Οιτύλου Χρυσόστομο, μετά το οποίο ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Παναγιώτης Χιουρέας - ανοίγοντας το χορό τον ομιλιών - μίλησε για την ομόφωνη απόφαση του Σώματος να παραχωρηθεί ο συγκεκριμένος χώρος προκειμένου να στηθεί εκεί η προτομή του Μεσσήνιου πολιτικού.

Το πάθος του πατέρα της για το σοσιαλισμό, τη δημοκρατία και τον άνθρωπο τόνισε η κόρη του Φώφη Γεννηματά, βουλευτής στην Α΄ Αθηνών - που πήρε στη συνέχεια το λόγο: "Πως μπορούν να χωρέσουν μέσα σε λίγα λεπτά τα όσα έζησα δίπλα του, τα όσα οραματίστηκε ο ίδιος και οι συνεργάτες του" αναρωτήθηκε, για να παραδεχτεί με παράπονο ότι "λείπει σήμερα το χαμόγελο του"…

Δε χαρίστηκε πάντως σε κανέναν η Φώφη Γεννηματά όταν με έμφαση τόνισε πως ο πατέρας της σε όλη τη ζωή του και στη θητεία του στην πολιτική και το ΠΑΣΟΚ, "υπερασπίστηκε την πρωτιά των ανθρώπων απέναντι στους αριθμούς", σημειώνοντας ταυτόχρονα την προσπάθειά του για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ακόμα στάθηκε στον αγώνα του, και το όραμα του ταυτόχρονα, "να αναπτυχθεί η περιφέρεια, να ξαναζωντανέψει η ξεχασμένη Ελλάδα μέσα από την ενεργοποίηση του πολίτη"…

Την υπέρβαση των κομματικών "καφενείων" που πέτυχε ο Γιώργος Γεννηματάς στη Μεσσηνία υπενθύμισε ακόμα η κόρη του, για να παρατηρήσει ότι αυτό το αναγνώρισε ο κόσμος και "ο τόπος το ανταπέδωσε με μια αγάπη που ακόμα ζει".

"Αναπνέουμε τις ιδέες του" κατέληξε, εξηγώντας τους σκοπούς για τους οποίους έχει συσταθεί ο όμιλος "Γιώργος Γεννηματάς": "Πάνω από 2.000 μέλη προσπαθούμε να ανταποκριθούμε στην επιθυμία του να κάνουμε πράξη όσα δεν πρόλαβε ο ίδιος, γιατί ούτε η σιωπή, ούτε η λήθη του αρμόζουν".

Τον αγώνα του Γιώργου Γεννηματά για σύνθεση, συνεννόηση" και συναίνεση τόνισε στο σύντομο χαιρετισμό του ο βουλευτής Μεσσηνίας Πέτρος Κατσιλιέρης, επισημαίνοντας κι αυτός από την πλευρά του ότι ο αγώνας του Μεσσήνιου πολιτικού γινόταν με βάση την αρχή "πολιτική για τους ανθρώπους, όχι μόνο για τους οικονομικούς δείκτες".

"Μεγάλα βήματα στον τομέα του πολιτικού πολιτισμού, που θα είχαν εξελιχθεί σε άλματα αν ζούσε ακόμα χαρακτήρισαν το πέρασμα του Γιώργου Γεννηματά" σημείωσε με τη σειρά του ο βουλευτής Σταύρος Μπένος, δηλώνοντας ότι ο αείμνηστος πολιτικό κατόρθωσε "να δώσει ανθρώπινη διάσταση στο σκληρό πεδίο της πολιτική".

Ως "μεγάλο απόντα" χαρακτήρισε τον Γιώργο Γεννηματά ο βουλευτής Γιάννης Γιανακόπουλος, κάνοντας λόγο ακόμα για το "μεγάλο Έλληνα που άφησε ανεξίτηλη σφραγίδα όπου κι αν πέρασε, έχοντας κάνει σημαία του την εθνική συμφιλίωση"

"Κορυφαία πολιτική προσωπικότητα, γενικής αποδοχής και πανελλαδικής εμβέλειας" αποκάλεσε τον Γιώργο Γεννηματά ο νομάρχης Μεσσηνίας Δημήτρης Δράκος, που μίλησε ακόμα για τον "πολιτικό της ανθρωπιάς, που κατέκτησε τους ανθρώπους πάνω από κόμματα και χρώματα", για να καταλήξει εκφράζοντας την υπερηφάνεια της Μάνης και της Μεσσηνίας για το γεγονός ότι "ο καταξιωμένος σε όλα του πολιτικός ήταν παιδί τους".

Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΣΔΟΕ υπογράμμισε δε δια μακρών την προσωπικότητα, το χαρακτήρα και την προσπάθεια του Μεσσήνιου πολιτικού και τόνισε χαρακτηριστικά" Ο Γιώργος Γεννηματάς μας άφησε να σκεπτόμαστε ότι ο κόσμος μπορεί να είναι και καλύτερος από αυτόν τον κόσμο που ζούμε".

Πολύς ήταν ο κόσμος στις Θαλάμες το απόγευμα αυτής της Κυριακής, επώνυμοι αλλά και απλός "ανώνυμος" κόσμος τίμησε το μεγάλο απόντα.

Ανάμεσα τους ήταν ακόμα, ο Κοσμάς Σφυρίου βουλευτής Δωδεκανήσου και πρώην υπουργός Αιγαίου, η γενική γραμματέας του υπουργείου Εργασίας Εύη Χριστοπούλου, ο δήμαρχος Αβίας Παναγιώτης Μπασάκος, ο περιφερειακός διευθυντής Μεσσηνίας Γιάννης Κυβέλος, ο Παναγιώτης Γεννηματάς πρόεδρος της "Omega Bank" και πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ο πολιτευτής Αλέκος Βλαχογιάννης, ο πρώην αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. Νίκων Αρκουδέας, ο διευθυντής της ιατρικής υπηρεσίας του νοσοκομείου Καλαμάτας Σπύρος Ζόμπολος, ο διευθυντής Δασών Παναγιώτης Μπαζίγος κ.ά.

ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΝΤΥΠΟ - ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2001 Δήμου Λεύκτρου