Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Γλύπτη Χάρη Λαλέ για το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο Χαϊδάρι !

Με αφορμή την τοποθέτηση στην πόλη μας του Μνημείου Εθνικής Αντίστασης στο χώρο μπροστά από τα Στρατόπεδα Χαϊδαρίου στο Πάρκο Εθνικής Μνήμης, μίλησα με τον καλό φίλο και συμπολίτη μας Γλύπτη Χάρη Λαλέ και του ζήτησα να εκμυστηρευθεί τις σκέψεις του για το Μνημείο που φιλοτέχνησε.
Από όσα είπε σταχυολόγησα και σας μεταφέρω τα παρακάτω:

Τα Μνημεία πρέπει να είναι λιτά ως προς την εικαστική απόδοση και στιβαρά ως προς την ιδεολογική τους έκφραση (συμβολισμούς).
Για να πετύχουν οι δυο παράγοντες, πρέπει ο καλλιτέχνης να μπει όσο πιο βαθειά στο DNA του γεγονότος, για να το εκφράσει καλύτερα.
Το πρωταρχικό γεγονός πλαισιώνεται από διάφορους παράγοντες και στη συγκεκριμένη περίπτωση, όλα αυτά αφορούν τη ζωή και τις ενέργειες καθημερινών ανθρώπων.
Οι άνθρωποι αυτοί δε γεννήθηκαν ήρωες ούτε υπήρχε στιγμή της ζωής τους που να αισθάνθηκαν τον εαυτό τους ήρωα.
Απλώς το παράδειγμά τους και ο τρόπος που έζησαν και έφυγαν, είναι ένα κομμάτι όλου του Αγώνα του Ελληνικού λαού στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης 1941 – 1944.
Το Στρατόπεδο συγκέντρωσης φτιάχτηκε το ’43 με κύριο σκοπό να φοβίσει το λαό και να λυγίσει τον αγώνα του.
Σε επιστολή τους οι κρατούμενοι του Στρατοπέδου (μελλοθάνατοι), απάντησαν ότι ο αγώνας πρέπει να ενταθεί και να συνεχιστεί, πολιτικός και ένοπλος.
Δε θέλουμε στιγμή να περάσει από το μυαλό σας, πως ο κατακτητής μπορεί να πιστέψει πως θα μας οδηγήσει ως πρόβατα επί σφαγή.
Μας έχει εδώ, φοβούμενος τον αγώνα μας και τον αγώνα σας.
Το συγκεκριμένο γλυπτό έχει το χαρακτηριστικό να δέχεται πολλές ερμηνείες. Οι οποίες έχουν σχέση άμεσα βιωματική με το θεατή.
Σπαθί του ήλιου το ονόμασε ο Θανάσης !
Ατσάλινη θέληση το είπε ο Κώστας !
Ιστίο που ταξιδεύει, η Μαρία, μεταφέροντας στους αιώνες την ύπαρξή του !
Όνειρο που δεν πραγματοποιήθηκε ο Γιώργος !
Ο Κώστας και ο Μιχάλης, σαν τον πρώτο αγωνιστή από τους διακόσιους, που σέρνουν το χορό !
Και η Άννα, βλέπει τον αδερφό της που χάθηκε !
Θα μπορούσε να στηθεί αυτό το γλυπτό, εάν δεν ήταν καταγεγραμμένα στην Ιστορία τα σημειώματα των μελλοθανάτων;
Απλά χαρτιά, που έκαναν κουρέλι το Νταχάου της Ελλάδας (Στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου).
Τι ήταν για τους μελλοθάνατους τα σημειώματα αυτά;
Ήταν τα βιβλία της ζωής τους !
Μεγάλες καθαρογραμμένες κόλλες, λαμπερές, σφραγισμένες με τη θυσία τους.
«Πατέρα το σακάκι που φορώ να μη το βγάλεις ποτέ από πάνω σου»
«Το σημείωμα αυτό να πάει στη χήρα μάνα μου οδός… Χαίρε μάνα. Πεθαίνω για την Ελλάδα μας. Μη λυπηθείτε»
«Εγώ πάω για εκτέλεση. Να βαφτίσετε το παιδί Κώστα»
«Σήμερα το πρωί τουφεκιζόμεθα. Πέφτουμε για την πατρίδα, με γέλιο στα χείλη για τη Λευτεριά. Πέφτουμε για τη Λευτεριά. Να είστε περήφανοι»
«Αγαπημένη μου, δε μπόρεσα να σε κάνω ευτυχισμένη. Να βρεις άντρα άξιό μου και άξιό σου»
«Πατέρα φιλιά από το μονάκριβο γιο σου. Να προσέξεις το γυναικάκι μου και την αδελφούλα μου»
«Πρωτομαγιά. Σας φιλώ. Γεια σας. Όλοι πάμε στη μάχη»
Απλά χαρτιά, ατσάλινα λόγια, άφθαρτα στο χρόνο.
Τακτοποιημένες σελίδες στο βιβλίο της Ιστορίας.
«Η κόρη μου η Ρίνα να γίνει δασκάλα»
Αυτοί ήταν οι αγωνιστές.
Πίστευαν ότι αργά ή γρήγορα η Ελλάδα θα απελευθερωθεί και τα παιδιά τους θα σπουδάσουν σε Ελεύθερα Σχολεία.
ΚΑΙ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΔΑΣΚΑΛΟΙ, ΓΙΑΤΡΟΙ, ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ, ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ…

Τώρα, σε ό,τι αφορά το υλικό που χρησιμοποίησα για την κατασκευή του μνημείου, πιστεύω ότι ένα μέταλλο, όπως είναι ο ανοξείδωτος χάλυβας (316), μπορεί να αποδώσει τη θυσία των διακοσίων την Πρωτομαγιά του ’44 στην Καισαριανή, των εκατό στο Δαφνί, των εκτελεσμένων στον ασβεστοκάμινο του Σχιστού, των θυσιασμένων στο νταμάρι που βρίσκεται στο χώρο του Στρατοπέδου Β.Α. στα σύνορα με την Πετρούπολη, των δολοφονημένων και πεταμένων στα πηγάδια του Σκαραμαγκά και των χιλιάδων άλλων εκτελεσμένων αγωνιστριών και αγωνιστών.
Μόνο σε αυτό το υλικό μπορείς να σταθείς μπροστά, να δεις τον εαυτό σου να πολλαπλασιάζεται και να σου ζητά η Ιστορία το λόγο για το φως που σου δίνει απλόχερα σαν άλλος Προμηθέας και συ διστάζεις να το χρησιμοποιήσεις.
Γι αυτό και το συγκεκριμένο γλυπτό, δε φωτογραφίζεται εύκολα.
Στο χαρτί βγαίνουν εικόνες, χρώματα και φως, που το ανθρώπινο μάτι δε βλέπει.
Όλο το γλυπτό, μαζί με τα σημειώματα, λειτουργεί σαν γεφύρι του χθες με το σήμερα και αυτό που στερέωσε τα θεμέλιά του, είναι το αίμα των χιλιάδων αγωνιστών.