Το Ηπειρώτικο Καγκελάρι στο Παλατάκι!!!

Ο Σύλλογος Ηπειρωτών Χαϊδαρίου Δωδωναίων Φως αναβίωσε σήμερα το μεσημέρι το ηπειρώτικο έθιμο Καγκελάρι στο «Παλατάκι» Χαϊδαρίου παρουσία πολλών συνδημοτών μας. Μετά την πρωινή Αρτοκλασία του Συλλόγου, στην ενορία του Αγίου Ανδρέα, συγκεντρώθηκαν όλοι στο χώρο της εκδήλωσης για ένα αυθεντικό Ηπειρώτικο ξεφάντωμα που έλαβε χώρα στο ανοιξιάτικο τοπίο κάτω από τον νεφοσκέπαστο σήμερα, Αττικό ουρανό.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης και των Συλλόγων της περιοχής μας.

Το καγκελάρι είναι ένας από τους καλύτερους Ηπειρώτικους παραδοσιακούς χορούς.

Χορεύεται συνήθως έπειτα από την Κυριακή του Πάσχα. Χρειάζεται να είναι πολλά άτομα άντρες και γυναίκες για να μπορεί να διπλώνει ο χορός.

Ο χορός αυτός ως παραδοσιακός είχε μια σοβαρότητα και ιερότητα από το ρυθμό και τον τρόπο εκτέλεσής του.

Ο χορός είναι κυκλικός και διατάσσεται σύμφωνα με την ιεραρχία. Την κορυφή του χορού αποτελούν αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα τα τραγούδια και παρουσιάζουν κάποια ιδιαιτερότητα στη φωνή.

Συνήθως αυτός που ξεκινάει το χορό κρατάει μια πετσέτα η ένα μαντήλι και την κουνάει επιδεικτικά. Τραγουδάνε πρώτα οι άνδρες ένα στίχο και τον επαναλαμβάνουν οι γυναίκες χωρίς τη συνοδεία οργάνων. Λέγεται ότι ο χορός αυτός με το κάγκελο εξυπηρετούσε και εθνικό σκοπό στην εποχή της τουρκοκρατίας, πολλές φορές συνθήματα καπεταναίων δίνονταν από πρακτόρους τους την ώρα του χορού όταν έρχονταν αντικριστά η όταν δίπλωναν το χορό.

Τα τραγούδια που λένε και χορεύουν τελειώνουν πάντα σε μονό αριθμό. Δηλαδή αν τραγουδήσουν τέσσερα πρέπει να πούνε άλλο ένα για να τελειώσει ο χορός.

Όταν τελειώσει ο χορός μερικοί άντρες κάνουν μια παρέα μαζί με εκείνους που γιορτάζουν και πηγαίνουν στα λεγόμενα "βίζιτα" στα σπίτια των τελευταίων για τα χρόνια πολλά.

Στο δρόμο πηγαίνοντας στα σπίτια των τελευταίων λένε κάποια τραγούδια, αυτό γίνεται και μέσα στο σπίτι εκείνων που γιορτάζουν. Όταν τελειώσουν τη βίζιτα καταλήγουν στην πλατεία του χωριού και στήνουν ένα τελευταίο χορό.

Το καγκελάρι αποτελεί τον χαρακτηριστικότερο παραδοσιακό χορό των χωριών της Ηπείρου.

Στο Κορφοβούνι της Άρτας, ο ιδιότυπος αυτός χορός με τους όμορφους στίχους οι οποίοι παραλλάσσουν από χωριό σε χωριό, τα τελευταία πολλά χρόνια χορεύεται στις 16 Αυγούστου από τις τρεις ημέρες του μεγάλου εορτασμού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Είναι γνωστό ήδη από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν χρησίμευε στο να συγκεντρώνονται οι κάτοικοι του χωριού για να ανταλλάζουν απόψεις και να συνεννοούνται για διάφορα κρίσιμα ζητήματα, δίχως να γίνονται αντιληπτοί από τους άθεους κατακτητές. Επιπλέον, όπως όλα τα πανηγύρια και οι χοροί, αποτελούσαν την καλύτερη ευκαιρία γνωριμίας των δύο φύλων, νεαρά κορίτσια και αγόρια. Η διάσωση του χορού στην διάρκεια των χρόνων οφείλεται στην τελετουργία του ως έθιμο την ημέρα που αντιστοιχούσε στην μεγαλύτερη εορτή για κάθε χωριό της Ηπείρου.

Με τη δύση του ηλίου, οι παρευρισκόμενοι συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού και πιασμένοι πισθάγκωνα σε ευθεία διάταξη κρατιούνται εμπρός της γραμμής οι άντρες, με ηλικιακή ιεραρχία (πρώτα οι γηραιότεροι και έπειτα οι πιο νέοι). Με τον ίδιο τρόπο ακολουθούν και οι γυναίκες, ενώ στο τέλος πιάνονται και τα παιδιά. Οι ξένοι και οι επισκέπτες, αρχικά παρακολουθούν γύρω από την πλατεία κι αργότερα πιάνονται και εκείνοι στο τέλος του χορού. Μπροστάρηδες στο καγκελάρι εναλλάσσονταν κατά σειρά ο ιερέας της ενορίας, ο γηραιότερος χορευτής και ο εκάστοτε εκλεγμένος εκπρόσωπος του χωριού.

Το καγκελάρι είναι χορός κλειδωτός, αργός, δωρικός, ξεκινά με το αριστερό πόδι προς τα εμπρός, ενώ το δεξί με τη σειρά του ανασηκώνεται και επιστρέφει πρώτο πίσω, για να ακολουθήσει το αριστερό, το οποίο ακουμπά στα δάχτυλα (μύτη ποδιού). Γρήγορα ξεκινά και πάλι εμπρός.

Με τη λήξη του εν λόγω παραδοσιακού χορού, καγκελάρι ακολουθεί η έναρξη του μεγάλου πανηγυριού του χωριού.