Ω έλατο, ω έλατο, μ' αρέσεις, πως μ' αρέσεις!!!

Στην πηγή του χριστουγεννιάτικου δέντρου, τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής, οι ετοιµασίες είναι πυρετώδεις αυτές τις ηµέρες. Τα πριόνια παίρνουν φωτιά και σχεδόν το σύνολο των 1.100 κατοίκων του ορεινού χωριού εργάζεται για την προετοιµασία, τη φόρτωση και την αποστολή σχεδόν 20.000 ελάτων που θα στολίσουν τις γιορτές ισάριθµα νοικοκυριά σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και όχι µόνο. Η διάθεση των δέντρων στην αγορά ξεκίνησε φέτος από την Πέµπτη 29 Νοεµβρίου, µε βάση την απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος, και ήδη οι παραγωγοί βρίσκονται στα «στέκια» που έχουν µισθώσει για την πώληση των δέντρων στα µεγάλα αστικά κέντρα.

Οι βροχές που έπεσαν το τελευταίο διάστημα, έπειτα από αρκετούς µήνες ανοµβρίας, ήταν ευεργετικές για την περιοχή, καθώς χάρισαν στα δέντρα την απαραίτητη υγρασία για τόνωση και ζωντάνια, λίγο πριν από την κοπή τους. Το ύψος της φετινής παραγωγής θα εξαρτηθεί όπως κάθε χρόνο από τη ζήτηση, µε τους παραγωγούς να εκτιµούν πως θα κινηθεί στα περσινά επίπεδα των 20.000 δέντρων. Το ίδιο και οι τιµές των ελάτων, που θα κυµανθούν ανάλογα µε το µέγεθος του δέντρου από 30 ως 70 ευρώ στη Θεσσαλονίκη και από 50 ως 100 ευρώ στην Αθήνα, λόγω διαφοράς µεταφορικής δαπάνης και κόστους ενοικίασης για κάθε στέκι ανάµεσα στις δύο πόλεις.

Το κόστος για την κοπή 300-350 δέντρων, το φόρτωµα, τη µεταφορά τους στην Αθήνα και τη µίσθωση υπαίθριων σηµείων πώλησης για τη διάθεσή τους µπορεί να ξεπεράσει και τις 10.000 ευρώ. Ως και 2.000 ευρώ κοστίζει µόνο το ενοίκιο σε κάποιον δήµο για 15-20 µέρες.

Τα 7 από τα 10 φυσικά έλατα που θα στολιστούν φέτος στα ελληνικά νοικοκυριά προέρχονται από τον Ταξιάρχη, ενώ άλλα περίπου 1.500 θα ταξιδέψουν στην Κύπρο, που αποτελεί τα τελευταία χρόνια τη µοναδική χώρα εξαγωγής.

Σε κάθε ένα δέντρο που κόβεται στα φυτώρια του Χολοµώντα αντιστοιχούν άλλα 20-30 που αναπτύσσονται και µεγαλώνουν περιµένοντας τη σειρά τους. Μετά την κοπή του δέντρου ακολουθεί η φύτευση ενός νέου στη θέση του. Τα νεαρά δέντρα φυτεύονται σε ηλικία 3-4 ετών και χρειάζονται τουλάχιστον άλλα 12 χρόνια προκειµένου να φτάσουν στο ελάχιστο ύψος του 1,80 µ. ώστε να είναι κατάλληλα για να στολίσουν το σαλόνι ενός διαµερίσµατος για τα Χριστούγεννα. Η όλη διαδικασία γίνεται υπό τη στενή επίβλεψη του ∆ασαρχείου, το οποίο δίνει την άδεια για την κοπή και τοποθετεί σήµανση στο κάθε έλατο µε µολυβδοσφραγίδα, που αποτελεί το διαβατήριο για τη µεταφορά και τη διάθεσή του στην αγορά.

Ελατοπαραγωγός δεύτερης γενιάς ο κ. Θανάσης Καράνταγλης βγάζει τα προς το ζην αποκλειστικά από την καλλιέργεια και την πώληση ελάτων, στην επιχείρηση που κληρονόµησε από τον πατέρα του. Εκµεταλλεύεται 15.000 - 20.000 έλατα και πουλά κάθε χρόνο περίπου 500, αποκλειστικά στην Κηφισιά της Αττικής, όπου διατηρεί το στέκι του. Η τιµή διάθεσης είναι 30 ευρώ το µέτρο, µε τα προς διάθεση έλατα να φτάνουν σε ύψος ως και τα 8 µε 10 µέτρα.

Αυτά τα πολύ µεγάλα, που απαιτούν ως και 25-30 χρόνια προκειµένου να φτάσουν σε αυτό το ύψος, πωλούνται σε µεγάλα καταστήµατα, εµπορικά κέντρα, ή σε δήµους για τον στολισµό πλατειών και άλλων υπαίθριων χώρων. Η τιµή τους µπορεί να φτάσει και τα 400-500 ευρώ το ένα.

Η κρίση επηρέασε τον κλάδο λιγότερο από άλλους, επιφέροντας µια µείωση πωλήσεων της τάξης του 10%. Ο περισσότερος κόσµος θα διαθέσει το πενηντάρικο για να στολίσει το σπίτι του στις γιορτές και να το χαρεί µε την οικογένειά του. Το φυσικό έλατο αποτελεί την πραγµατική οικολογική επιλογή, γιατί µετά τη χρήση του γίνεται λίπασµα, σε αντίθεση µε το πλαστικό που δεν αποσυντίθεται. Άλλωστε, υπάρχει και η επιλογή της αγοράς ζωντανού έλατου, σε γλάστρα, που µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως χριστουγεννιάτικο δέντρο για κάποια χρόνια και µετά να µεταφυτευτεί στη γη.

Το ορεινό χωριό Ταξιάρχης στη Χαλκιδική, που είναι κτισµένο σε υψόµετρο 1.170 µέτρων σε πλαγιά του Χολοµώντα, έχει µια παράδοση άνω των 50 ετών στην παραγωγή και διάθεση ελάτων για τα Χριστούγεννα, που ξεκίνησε από τα µέσα της δεκαετίας του 1960, όταν µέρος του δάσους πλατύφυλλων της περιοχής Ταξιάρχη - Βραστάµων παραχωρήθηκε στο ΑΠΘ για εκπαιδευτική χρήση.

Η φύτευση ελάτων για εµπορικούς σκοπούς ξεκίνησε δειλά τότε από ορισµένους κατοίκους, που προοδευτικά αυξάνονταν. Σήµερα έως και το 90% των κατοίκων του Ταξιάρχη ασχολείται µε τη συγκεκριµένη δραστηριότητα, είτε ως κύριο επάγγελµα, είτε ως παράλληλη απασχόληση που τους εξασφαλίζει ένα πρόσθετο εισόδηµα.

Το έλατο είναι αυτό που κράτησε το χωριό ζωντανό και το έσωσε από την ερήµωση. Όχι µόνο δεν άδειασε από κόσµο, αλλά κράτησε και τους νέους ανθρώπους στον τόπο τους, δίνοντάς τους δουλειά και εισόδηµα επισημαίνει ο κ. Γιάννης Ξάκης, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισµού Παραγωγών και Πωλητών Χριστουγεννιάτικων ∆έντρων του Ταξιάρχη.