Επίσκεψη στην ιστορική πέτρινη τραινογέφυρα Μάναρη της Αρκαδίας!!!

Σταθμοί, τραίνα, ορίζοντες, αναμνήσεις... Κυρίως οι αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων μάς οδήγησαν σήμερα σε αυτό το ιστορικό, αρχιτεκτονικό και σιδηροδρομικό μνημείο, παρεκλίνοντας για λίγο από την πορεία μας με προορισμό την Καλαμάτα. Όσα τα παιδικά μας καλοκαίρια, τόσες και άλλες τόσες φορές διαβήκαμε με το τραίνο αυτή την πανέμορφη πέτρινη γέφυρα, που ο νέος αυτοκινητόδρομος την έφερε τα τελευταία χρόνια οπτικά, ακόμα πιο κοντά στον ταξιδιώτη. Και επειδή όλα αυτά τα χρόνια μόνο το συζητάγαμε, σήμερα το πήραμε απόφαση. Σας παρουσιάζουμε ένα σύντομο ιστορικό και όπως πάντα, πολλές φωτογραφίες!!!

Στο πλαίσιο ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος και η Εταιρεία Διαχείρισης της γέφυρας Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου, Γέφυρα Α.Ε., έχουν προβεί στη συμβολική αδελφοποίηση της σιδηροδρομικής γέφυρας Μάναρη του 1898 με τη σύγχρονη Γέφυρα Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου «Χαρίλαος Τρικούπης» του 2004.

Η γέφυρα Μάναρη βρίσκεται κοντά στο χωριό Μάναρης στο Νομό Αρκαδίας και απέχει οδικά 13 χλμ. από την Τρίπολη.

Πρόκειται για τη σημαντικότερη και μεγαλύτερη σε οριζόντια καμπύλη λίθινη θολωτή σιδηροδρομική κοιλαδογέφυρα της Ελλάδας, η μελέτη της οποίας ξεκίνησε το 1890, επί εποχής Χαριλάου Τρικούπη και η κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1896 από τη γαλλική εταιρεία "Societe Anonyme Internationale de Construction Et d' Enterprises De Travaux Publics". Η γέφυρα είναι λιθόκτιστη και αποτελείται από οκτώ τόξα. Εδράζεται σε δώδεκα βάθρα που απέχουν μεταξύ τους περί τα 12.50 μέτρα. Το μέγιστο ύψος της είναι 21 μέτρα και το πλάτος της είναι 4.25 μέτρα. Η γέφυρα μελετήθηκε από το Γάλλο μηχανικό A. Gotteland και κατασκευάστηκε από το μηχανικό P. Lepeche. Πρόκειται για μία εντυπωσιακή κατασκευή. Είναι η μεγαλύτερη πέτρινη τραινογέφυρα στην Ελλάδα.

Η γέφυρα λειτούργησε το 1898 στη γραμμή Μύλων - Καλαμάτας. Οι λίθοι που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή, προέρχονται από λατομεία της περιοχής και είναι καλής ποιότητας ασβεστόλιθοι, υψηλής αντοχής.

Η γέφυρα Μάναρη είναι ένα μοναδικό κομψοτέχνημα αρχιτεκτονικής σιδηροδρομικού έργου της εποχής του με οκτώ τοξοτά ανοίγματα σε οριζοντιογραφική καμπύλη, συνολικού μήκους 116,00 μέτρα. Η ακτίνα της οριζοντιογραφικής καμπύλης είναι μόλις 165,84 μέτρα, ενώ το κυκλικό τμήμα αναπτύσσεται σε οριζόντιο κυκλικό τόξο 40 μοιρών. Η εσωτερική ακτίνα των τοξοτών ανοιγμάτων είναι σταθερή 6,25 μέτρα και η απόσταση μεταξύ των βάθρων 12,5 μέτρα. Τα βάθρα έχουν σχεδιαστεί με τραπεζοειδή διατομή ώστε να δημιουργείται η οριζόντια καμπυλότητα της γέφυρας.

Η ιδιαιτερότητα της γέφυρας πέραν της άρτιας τεχνολογικά και αρχιτεκτονικά κατασκευής της, έγκειται κυρίως στο σχεδιασμό και υλοποίησή της σε οριζοντιογραφική καμπύλη. Ο ιδιαίτερος σχεδιασμός συνδυάστηκε με προσεκτική και περίτεχνη επιλογή, λάξευση και τοποθέτηση των λίθων εξασφαλίζοντας την σταθερή καμπυλότητα και τη δομική αντοχή της.

Κατά τα 116 χρόνια ζωής της γέφυρας δεν χρειάστηκε ποτέ παρέμβαση για επισκευή ή συντήρηση της λιθοδομής, παρότι πέρασαν από πάνω της χιλιάδες δρομολόγια τρένων και εκατομμύρια τόνοι βάρος και δεν επηρεάστηκε ποτέ από φυσικά φαινόμενα ενώ τα τελευταία 10 χρόνια απετέλεσε αντικείμενο μελέτης καθηγητών του Ε.Μ.Π. και μηχανικών του ΟΣΕ και παρουσιάστηκε σε παγκόσμια τεχνολογικά συνέδρια και σε διεθνείς συναντήσεις σιδηροδρομικών τεχνικών από καθηγητές και στελέχη του ΟΣΕ.

Η γέφυρα Μάναρη αποτέλεσε εντυπωσιακό τεχνολογικό και σχεδιαστικό επίτευγμα για την εποχή της και ως τέτοιο συσχετίσθηκε με το ανάλογο ιδιαίτερο τεχνολογικό και σχεδιαστικό επίτευγμα της σύγχρονης εποχής στον Ελληνικό χώρο, τη γέφυρα Ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου.

Πέραν αυτού η κατασκευή της γέφυρας Μάναρη ξεκίνησε επί εποχής Χαριλάου Τρικούπη, υλοποιώντας το όραμα για το σιδηρόδρομο Πελοποννήσου, ενώ η γέφυρα ζεύξης Ρίου - Αντιρρίου φέρει το όνομα του Έλληνα Πολιτικού που είχε οραματιστεί την υλοποίηση του έργου της ζεύξης όπως αναφέρεται και στα πρακτικά του Ελληνικού Κοινοβουλίου της 29ης Μαρτίου 1889.

Μετά από 100 περίπου χρόνια το όραμα αυτό έγινε πραγματικότητα και το 2004 η ζεύξη του Ρίου - Αντιρρίου ήταν πλέον γεγονός. Στις 25 Μαΐου 2007 σε ειδική τελετή ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας "βάπτισε" την εν λόγω γέφυρα σε "Γέφυρα Χαρίλαος Τρικούπης" που αποτελεί ορόσημο της Ελλάδας του 21ου αιώνα.

Η Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου είναι η μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιωτή γέφυρα πολλαπλών ανοιγμάτων στον κόσμο, με συνεχές και πλήρως αναρτημένο κατάστρωμα 2.252 μέτρων. Τα θεμέλιά της βρίσκονται σε βάθος θαλάσσης που φτάνει μέχρι και τα 65 μέτρα. Τόσο αυτό όσο και η διάμετρος των θεμελίων που ανέρχεται σε 90 μέτρα αποτελούν παγκόσμια ρεκόρ για γέφυρα.