Ο Πανάγιος Τάφος μετά τις εργασίες αποκατάστασης από το Ε. Μ. Πολυτεχνείο!!!

Λίγες ημέρες μας χωρίζουν από τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης και το πανανθρώπινο μήνυμα της Αναστάσεως του Θεανθρώπου και το γεγονός της φετινής χρονιάς φρονώ πως ήταν η τελετή παράδοσης του Παναγίου Τάφου τον προηγούμενο μήνα, στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και στους εκπροσώπους των θρησκευτικών κοινοτήτων, οι οποίες έχουν δικαιώματα στον Πανάγιο Τάφο σύμφωνα με το τυπικό.

Φέτος συμπίπτει ο εορτασμός του Πάσχα των Ορθοδόξων και των Καθολικών και όσοι βρεθούν στους Αγίους Τόπους θα θαυμάσουν την αποκατάσταση του Μνημείου που πραγματοποίησε ομάδα Ελλήνων επιστημόνων του Ε. Μ. Π. υπό τη διεύθυνση της κ. Μοροπούλου, η οποία δηλώνει με υπερηφάνεια ότι είναι τιμητικό για την Ορθοδοξία και την Ελλάδα το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος ανέθεσε στο Πολυτεχνείο την αποκατάσταση του μεγαλύτερου μνημείου του Χριστιανισμού.

Απευθύνει όμως και μια έκκληση στις τρεις Χριστιανικές Κοινότητες που έχουν δικαίωμα στο μνημείο. Να φροντίσουν να μην ξανά μαυρίσει και να δώσουν το «πράσινο φως» ώστε να συνεχιστούν οι εργασίες.

Η κ. Μοροπούλου αποκάλυψε ότι σε 50 χρόνια ο Iερός Bράχος στο Ναό της Αναστάσεως θα είχε μετατραπεί σε άμμο εάν δεν είχαν ξεκινήσει άμεσα οι εργασίες αποκατάστασης του Παναγίου Τάφου, επισημαίνοντας ότι έγινε συντήρηση του Ιερού Βράχου που ήταν και η καρδιά του όλου έργου.

Η κ. Μοροπούλου μίλησε για τα ευρήματα που έφεραν στο φως οι εργασίες που έγιναν στον Πανάγιο Τάφο, αλλά και για τις αλλεπάλληλες επεμβάσεις που έγιναν από τον 11ο αιώνα μέχρι και την περίοδο των Σταυροφοριών.

Εκτός από τη στατική αποκατάσταση, έγινε καθαρισμός και συντήρηση του Τάφου που ως αποτέλεσμα είχε να φανούν τα χρώματα και οι αγιογραφίες στα τοιχώματα και τον τρούλο αλλά κυρίως να δουν το φως στοιχεία που αφορούν την κατασκευή του και την τελευταία του αναστήλωση.

Το ιστορικό αυτό έργο που είχε να συντηρηθεί από το 1809 έχει προκαλέσει το δέος των επιστημόνων αλλά και την συγκίνηση του κόσμου. Δεν ήταν μικρό πράγμα να ανοίγεται ο Τάφος του Χριστού από Έλληνες επιστήμονες οι οποίοι γονάτισαν συγκλονισμένοι εμπρός του.

Όσοι επισκέφθηκαν παλαιότερα τον Πανάγιο Τάφο μπορούν τώρα να καταλάβουν δια γυμνού οφθαλμού τη μεγάλη διαφορά που έχει συντελεσθεί μετά το πέρας των εργασιών, διότι πέρα από την ουσιαστική συντήρηση, την ενίσχυση των τοιχωμάτων, την αφαίρεση των μεταλλικών ικριωμάτων που συγκρατούσαν περιμετρικά στην εξωτερική πλευρά το μνημείο και τις άλλες σημαντικές εργασίες που έγιναν για την ποιότητα και την βιωσιμότητα του μνημείου, ο καθαρισμός ολόκληρου του έργου έφερε στην επιφάνεια συγκλονιστικές αγιογραφίες στο κουβούκλιο.

Μπαίνοντας στο Ιερό κουβούκλιο στον προθάλαμο όπου είναι το παρεκκλήσι του Αγγέλου, εκεί δηλαδή που στάθηκε ο Άγγελος σύμφωνα με τις γραφές τις κρίσιμες στιγμές μετά την ταφή του Χριστού, πραγματοποιήθηκε από τους συντηρητές ένα θαυμαστό έργο που εμφάνισε τις αγιογραφίες που μέχρι πρότινος δεν ήταν ορατές, αλλά και τα μάρμαρα και τα γλυπτά στα τοιχώματα που ήταν ως τώρα καλυμμένα με ένα μαύρο στρώμα που είχε δημιουργηθεί από τους καπνούς των κεριών, των κανδηλιών, τις ανθρώπινες ανάσες, την υγρασία και την θερμότητα που εξέπεμπαν ακόμη και τα ανθρώπινα αγγίγματα.

Η εξωτερική μορφή του Ιερού Κουβουκλίου από την μαύρη καπνισμένη όψη που είχε ως τώρα, μεταμορφώθηκε σε ένα φωτεινό Κουβούκλιο αναδεικνύοντας τα πραγματικά χρώματα των ασβεστόλιθων, των μαρμάρων και όλων των υλικών με τα οποία είναι φτιαγμένο.

Ο κίνδυνος βεβαίως να ξανά μαυρίσει και να επιβαρυνθεί με τα ίδια φορτία το Ταφικό μνημείο είναι πολύ πιθανός αν δεν ληφθούν μέτρα όπως είπε ο καθηγητής κ. Κορρές μέλος της επιστημονικής ομάδας που ανέλαβε το έργο:

Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι καταφέραμε να το φέρουμε σε αυτή τη μορφή, όμως αν δεν ληφθούν μέτρα ώστε να προστατευθεί το μνημείο, τότε θα ξαναγίνει πάλι όπως ήταν πριν. Ίσως αν τοποθετηθούν κιγκλιδώματα περιμετρικά του Τάφου τότε ο κόσμος δεν θα μπορεί να αγγίζει και να ανάβει κεριά γύρω από τα τοιχώματα κι έτσι το έργο θα κρατήσει και θα μπορούμε να το βλέπουμε έτσι καθαρό και σε ένα υγιές περιβάλλον και ο κόσμος θα το σέβεται περισσότερο.

Ο κ. Μουζάκης επίσης καθηγητής και μέλος της ομάδας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου αναφέρθηκε σε αυτήν την θαυμαστή αλλαγή:

Δεν ήταν λίγο αυτό που έγινε. H δουλειά ήταν αρκετή και σκληρή. Μας πήρε μόνο 6 μήνες να το ολοκληρώσουμε τη στιγμή που στην Ελλάδα ένα τέτοιο έργο θα ήθελε 5 χρόνια να ολοκληρωθεί. Η σημερινή μορφή του Τάφου, σε σχέση με την πρώτη του μορφή, είναι η μέρα με τη νύχτα. Το έργο αυτή τη στιγμή λάμπει, ενώ πλαισιώνεται από αγιογραφίες και έργα τα οποία πριν, κανείς δεν ήξερε ότι υπάρχουν.

Πέρα από τα προστατευτικά τζάμια τα οποία τοποθετήθηκαν σαν κορνίζα στα γυμνά σημεία του βράχου ώστε με την κατάλληλη θερμοκρασία να διατηρείται και όχι να διαλύεται από τα αγγίγματα και τους ασπασμούς κατά την διάρκεια των συντηρήσεων, οι εκσκαφές που γίνονταν σε κάποια σημεία των τοιχωμάτων έφεραν στην επιφάνεια και τον Σταυρό του Κομνηνού.

Όπως φαίνεται, αποτελούσε την ταυτότητά του σε σχέση με το μνημείο. Αποδείκνυε δηλαδή ότι εκείνος έκανε την αναστήλωση. Τα στοιχεία μάλιστα που έχουν χαραχθεί πάνω στο Σταυρό γράφουν:

Ιησούς Χριστός Νικά. Ημέρα Παρασκευή, Οκτωβρίου 15, 1809 και στο πίσω μέρος αναφέρει το όνομά του: «Κομνηνός»

Τον Σταυρό τον έκρυψε ο ίδιος σε μια οπή στον τοίχο και μετά την έχτισε. Καθαρά τυχαία βρέθηκε από τεχνίτη μαρμαρά κατά τη διάρκεια της αναστήλωσης που τρυπούσε το σημείο για τις ανάγκες της αναστήλωσης.

Η κ. Μοροπούλου επιστημονικά υπεύθυνη της αποκατάστασης του σπουδαιότερου μνημείου του Χριστιανισμού, αποκαλύπτει ότι οι υποστυλώσεις του μνημείου έχουν σαπίσει.

Επίσης, τονίζει ότι πρέπει να αποκατασταθεί όχι μόνο η σταθερότητα στο Ιερό Κουβούκλιο αλλά και να δημιουργηθεί κατάλληλη παροχέτευση των υδάτων και των λυμάτων που διοχετεύονται στο υπόγειο του Ναού της Αναστάσεως.

Δουλεύοντας εδώ ανακαλύψαμε ένα πολύ μεγάλο υπόγειο κόσμο κάτω από τη ροτόντα γεμάτο από ανασκαφές, τούνελ και κανάλια όπου αποστραγγίζονται όλα τα νερά της βροχής από τη Χριστιανική Οδό και αποτίθενται λύματα. Το μνημείο βρίσκεται σε διαρκή κίνδυνο εάν συνεχίσει να δέχεται τις επιθέσεις της αναρριχόμενης υγρασίας και να παραμορφώνεται. Παράλληλα, έχουν σαπίσει όλες οι υποστυλώσεις στις ανασκαφές που βρίσκονται από κάτω με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί πρόβλημα και στην υποστύλωση των θεμελιώσεών του.

Δημιουργείται μείζον θέμα και υπάρχει ανάγκη επέμβασης για να αποκατασταθεί η σταθερότητα στο Ιερό Κουβούκλιο και στη ροτόντα. Πρέπει να υπάρξει αερισμός και κατάλληλη παροχέτευση και αποχέτευση υδάτων και λυμάτων για να μπορέσει να σταθεί ανά τους αιώνες το έργο που παραδίδουμε.

Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος αποκάλυψε ότι: Το υπόγειο του Ναού της Αναστάσεως εγκυμονεί κινδύνους γιατί επηρεάζει όλη τη στατικότητα του κτιρίου. Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο έχει ήδη εκπονήσει τις σχετικές μελέτες και απομένει η συναίνεση των Αρμενίων και των Καθολικών προκειμένου να υλοποιηθούν οι εργασίες στο υπόγειο του Παναγίου Τάφου και στο Ναό της Αναστάσεως.

Οι φωτογραφίες είναι από το National Geographic