Πάσχα στο Περιβόλι της Παναγιάς!!!

Το Πάσχα στο Άγιο Όρος εορτάζεται από τους μοναχούς και τους επισκέπτες των ιερών Μονών ταπεινά και σε συνθήκες απόλυτης κατάνυξης. Το Πάσχα στο Άγιο Όρος δεν έχει βεγγαλικά, ψητό στη σούβλα και χορούς. Είναι ένα Πάσχα βαθιά μυστηριακό. Εδώ η Ανάσταση είναι ο θεμέλιος λίθος της μοναστηριακής ζωής.

Ο ήχος από το τάλαντο στην Αθωνική Πολιτεία, καλεί μοναχούς και προσκυνητές στο Καθολικό για τις ακολουθίες της Μεγάλης εβδομάδας. Κάτω από το φως των κεριών, που δημιουργεί κατανυκτική ατμόσφαιρα, οι χοροί των ψαλτών και το τελετουργικό, που παραμένει αμετάβλητο αιώνες τώρα, ωθούν τον προσκυνητή να έρθει σε κοινωνία με τον Κύριο, να μετάσχει στο Θείο Δράμα, να έρθει κοντά στο μυστήριο του θανάτου, της Ανάστασης και της αιώνιας ζωής.

Η Εβδομάδα των Παθών κορυφώνεται με τη Σταύρωση του Χριστού τη Μεγάλη Πέμπτη και την Ακολουθία των Άχραντων Παθών, ενώ στη συνέχεια αρχίζουν οι Ακολουθίες με τους μεγαλύτερους συμβολισμούς.

Η Μεγάλη Παρασκευή δεν έχει το δραματικό στοιχείο και τη μεγαλοπρέπεια των ενοριών, αφού στο Άγιο Όρος όλα γίνονται λιτά, δωρικά και μοναχικά. Μαρτυρία από τη Μονή Γρηγορίου αναφέρει ότι ο επιτάφιος ήταν ένα απλό τραπέζι στο κέντρο του ναού, χωρίς κουβούκλιο, με τον υφασμάτινο επιτάφιο και το ιερό Ευαγγέλιο, την «δια χάρτου και μέλανος» εικόνα του Χριστού και λίγα άνθη, που τα μαζεύουν το πρωί μαζί με τους προσκυνητές.

Η Ακολουθία της Ανάστασης στο Άγιο Όρος, ξεκινάει γύρω στις 2 μετά τα μεσάνυχτα και ολοκληρώνεται το χάραμα, ενώ κατά την διάρκεια της Ακολουθίας οι καμπάνες των Μοναστηριών ηχούν χαρμόσυνα. Μετά την Ακολουθία, μοναχοί και πιστοί κάθονται στο Πασχαλινό τραπέζι που αποτελείται μονό από ψαρόσουπα και ψάρι, ενώ γύρω στις 12 με 1 το μεσημέρι τελείται ο εσπερινός της αγάπης και οι καμπάνες ηχούν ασταμάτητα.

Οι εκδηλώσεις του Πάσχα κορυφώνονται τη Δευτέρα με τη λιτανεία της θαυματουργής εικόνας του Άξιον Εστί στις Καρυές. Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου, την λιτανεία της εικόνας ακολουθούν μεγάλοι σταυροί, η ηγεσία της Αγιορείτικης πολιτείας, κοσμικοί, μοναχοί, και εκατοντάδες προσκυνητές. Η λιτανεία στο Άγιο Όρος διαρκεί για έξι ολόκληρες ώρες με τις καμπάνες να χτυπούν χαρμόσυνα και δεν έχει κάτι το κοσμικό. Δεν συμμετέχουν επί κεφαλής της, ούτε μπάντες, ούτε βαθμοφόροι με άστρα και γαλόνια, ούτε γραβατομένοι επίσημοι να σκορπούν γύρω τους χαμόγελα.

Μπροστά προχωρά ένας μοναχός χτυπώντας το ξύλινο χειροτάλαντο. Ακολουθούν οι ψαλτάδες, οι ιερομόναχοι και οι ιεροδιάκονοι με τα θυμιατά, ο επίσκοπος που προεξάρχει της τελετής, ο Πρωτεπιστάτης με τα άλλα μέλη της Ιεράς Επιστασίας, πιστοί μεταφέρουν με ευλάβεια την εικόνα της Παναγίας του Άξιον Εστί, προστάτιδας της μοναστικής πολιτείας. Πίσω της στοιχίζονται πατέρες και εκατοντάδες λαϊκοί που συρρέουν τέτοιες μέρες στο Άγιον Όρος για να συμμετάσχουν στην κορυφαία τελετουργία της λιτάνευσης της Παναγίας του Άξιον Εστί στις Καρυές τη Δευτέρα του Πάσχα.

Λιτάνευση εικόνων γίνεται σε όλα τα μοναστήρια του Άθω μετά την Ανάσταση, αλλά ετούτη στις Καρυές είναι η κορυφαία, η πλέον εντυπωσιακή.

Οι στιγμές είναι μοναδικές, λένε όσοι τις έχουν ζήσει. Οι βυζαντινές ψαλμωδίες διαχέονται στην ανοιξιάτικη ατμόσφαιρα και γύρω η ανθισμένη φύση στον καταπράσινο Άθω αναπέμπει και αυτή, με τον δικό της τρόπο, δέηση προς τον Ύψιστο. "Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου Κύριε τα πάντα εν σοφία εποίησας...".

Η πομπή με την εικόνα ξεκινάει από τον ιερό ναό του Πρωτάτου στην πλατεία των Καρυών, πρωτεύουσας του Αγίου Όρους, με τις καμπάνες του ναού να ηχούν χαρμόσυνα και διασχίζοντας δρόμους και πλακόστρωτα, ανηφόρες και κατηφόρες, περνάει από όλα τα κελιά, όπου εγκαταβιούν μοναχικοί καλόγεροι.

Η λιτανεία περνάει από τα κονάκια και τα κελιά των μοναχών, οι οποίοι υποδέχονται την εικόνα με τιμές και παράλληλα προσφέρουν εδέσματα, και κρασί για να κεραστούν οι επισκέπτες του Αγίου Όρους.

Είναι εξάλλου η "δική" τους γιορτή και έχουν επομένως τον πρώτο λόγο. Θεωρούν, οι κελιώτες, ασκητές την εικόνα του Άξιον Εστί αποκλειστικά δική τους, καθώς σύμφωνα με την παράδοση σε κελί εψάλη ο ύμνος από τον Αρχάγγελο και από εκεί τη μετέφεραν οι πατέρες τον ενδέκατο αιώνα στο Πρωτάτο.

Έχουν και άλλο λόγο οι "πληβείοι" του Άθω να γιορτάζουν τη λιτάνευση, αφού θεωρούν ότι αποτελεί ευλογία για ευδοκίμηση των οπωροκηπευτικών που καλλιεργούν και από τα οποία κυρίως τρέφονται.

Μπορεί να "λάμπει" περισσότερο από εκείνες των μοναστηριών η λιτανεία των Καρυών, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν κυριαρχεί η βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και στις τελετές των μοναστηριών, όπου η Ανάσταση ξεκινάει στις 2 μετά τα μεσάνυχτα και ολοκληρώνεται με τη φέξη του πρωινού.

Ολόκληρος ο Άθως υποκλίνεται ανήμερα του Πάσχα στο μεγαλείο της Ανάστασης. Οι καμπανάρηδες των μοναστηριών, μια ειδικότητα για την οποία λίγοι εκπαιδεύονται, αφού σε μερικές περιπτώσεις, όπως στη μονή Μεγίστης Λαύρας, ο "μαέστρος" χτυπάει αρμονικά δεκαεφτά καμπάνες ταυτοχρόνως και στο ρωσικό μοναστήρι μία που ζυγίζει δώδεκα τόνους, κατευθύνουν με απίστευτη άνεση τις αλυσίδες χωρίς να τους ξεφεύγει "νότα", δημιουργώντας μια νυχτερινή πανδαισία κάτω από τον έναστρο ουρανό στο γαλήνιο "Περιβόλι της Παναγίας".

Και μέσα στο ναό του μοναστηριού, την ίδια ώρα, οι γιγαντιαίοι πολυέλαιοι περιστρέφονται ασταμάτητα, "όπως η γη γύρω από τον ήλιο", ενώ οι μελωδίες των δίχως άλλο καλύτερων βυζαντινών χορωδιών, γλυκαίνουν την κατανυκτική ατμόσφαιρα αναγγέλλοντας το "Χριστός Ανέστη".

Πώς, λοιπόν, υπό αυτές τις συνθήκες, να μην "βουλιάζει" κάθε χρόνο τέτοιες μέρες από πιστούς η χερσόνησος του Άθω;

Χιλιάδες είναι και αυτοί που θα ανέβουν και φέτος για να ζήσουν την μοναδική αυτή εορταστική πασχαλινή εμπειρία στο Όρος και ακόμα περισσότεροι, εκείνοι που δεν μπόρεσαν να βρουν ένα κρεβάτι για διανυκτέρευση σε κάποιο μοναστήρι ή έστω σ' ένα κελί. 

Τουριστικά γραφεία από όλη την Ελλάδα διοργανώνουν εκδρομές και προγραμματίζουν για τους πελάτες τους πασχαλιάτικο προσκύνημα στο Άγιον Όρος.

Σύμφωνα με πληροφορίες, όλα τα μοναστήρια έχουν δηλώσει πληρότητα μέχρι και τις 6 Μαΐου, ενώ δεν υπάρχει στα πλοία της γραμμής από την Ουρανούπολη και την Ιερισσό εισιτήριο ούτε για δείγμα...