Στην κορυφή του όρους Ιθώμη στο πάνω Μοναστήρι της Βουλκανιώτισσας!!!

Πέρασαν 11 χρόνια από την οικογενειακή άνοδό μας στο πάνω Μοναστήρι του Βουλκάνου. (Οι τρεις πρώτες φωτογραφίες που ακολουθούν το κείμενο). Ήταν μέρες δεκαπενταύγουστου του 2005. Χθες το επιχειρήσαμε για άλλη μια φορά έχοντας και μια αγωνία τις προηγούμενες ημέρες για την κατάσταση του δρόμου ως την κορυφή. Όταν περνούν τα χρόνια, πράγματα που κάποτε τα έκανες αψήφιστα, απαιτούν περίσσια σκέψη. Όμως το αποφασίσαμε και τελικά το απολαύσαμε. Χαρήκαμε για τις εικόνες που σας μεταφέρουμε, αλλά και για τα έργα αναστήλωσης που γίνονται. Το πάνω Μοναστήρι αρχίζει να συμμαζεύεται και δεν δείχνει τα σημάδια της εγκατάλειψης των προηγούμενων χρόνων. Ευχόμαστε να ολοκληρωθούν τα έργα και γιατί όχι να επανδρωθεί και το πάνω μοναστήρι και να είναι επισκέψιμο όλο το χρόνο και όχι όπως τώρα μόνο στη Χάρη Της.

Και τότε και τώρα, ο μόνος άνθρωπος που συναντήσαμε ανεβαίνοντας, ήταν ο πυροσβέστης που εκτελούσε την βάρδια του στο πυροφυλάκειο, εποπτεύοντας όλον τον κάμπο και τους γύρω ορεινούς όγκους που τον περικλείουν. Η θέα από εδώ είναι ανυπέρβλητη. Βλέπεις όλον τον κάμπο της Μεσσηνίας, τον Μεσσηνιακό κόλπο, τα γύρω βουνά, τον Ναό του Επικούρειου Απόλλωνα απέναντι, το Ιόνιο Πέλαγος, και στο βάθος ακόμα και τη Ζάκυνθο όταν φυσάει βοριαδάκι και η ατμόσφαιρα είναι καθαρή. Κατεβαίνοντας από την κορυφή προς Μαυρομμάτι θα έχετε μια πανοραμική κάτοψη όλου του Αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης, ενώ αν κινηθείτε προς Βαλύρα θα έχετε μια κάτοψη του νέου και πρόσφατα ανακαινισμένου κάτω Μοναστηριού. Όσοι δεν έχετε θέμα με την υψοφοβία και κατέχετε το σπορ της οδήγησης τολμήστε μια επίσκεψη στο πάνω Μοναστήρι.

Το μοναστήρι του Βουλκάνου κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στα μυθικά και ιστορικά ονόματα της Μεσσηνίας, αφού βρίσκεται στον ιερότερο χώρο και της προϊστορικής και της αρχαίας χώρας, στην καρδιά του τόπου. Και είναι ακριβώς αυτή η θέση της Ιθώμης, στη μέση του μεγάλου κάμπου, που χωρίς μεγάλο ύψος (802 μ), δίνει στο ύψωμα μία υπεροχή, σαν να είναι το ψηλότερο όρος του Μεσσηνιακού χώρου. 

Το πάνω μοναστήρι είναι χτισμένο πραγματικά στην κορυφή της Ιθώμης, πάνω σε πελώριο φυσικό βράχο, που δίνει την εντύπωση πως αποτελεί και τα θεμέλιά του. Νοτιανατολικά από το μοναστήρι βρίσκεται το αρχαίο ιερό του Ιθωμάτα Δία, στο οποίο γινόντουσαν πολλές θυσίες, και όπως υποστηρίζει η παράδοση ακόμα και ανθρωποθυσίες. 

Το καθολικό της παλιάς μονής είναι ένα θαυμάσιο δείγμα μεταβυζαντινής τέχνης, ενώ υπάρχουν και δύο εντοιχισμένες κτητορικές επιγραφές. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τοιχογραφίες του Ναού που έχουν ζωγραφιστεί από τους Ναυπλιώτες αδελφούς Δημήτριο και Γεώργιο Μόσχου, το έτος 1608. Στη συμβολή της μεσημβρινής με τη δυτική πτέρυγα των κελιών του μοναστηριού υπάρχει το βυζαντινό Φωτάναμα, πού ήταν ειδικός χώρος με εστία φωτιάς και πεζούλια γύρω απ' αυτή, στα οποία κάθονταν οι μοναχοί και ζεσταίνονταν κατά το χειμώνα. Για την ιστορία αναφέρεται, ότι Φωτανάματα στην Εκκλησία της Ελλάδος υπάρχουν 11 συνολικά. 

Είναι κτισμένο στη συμβολή των ορέων Ιθώμη και Εύα, ανάμεσα στα χωριά Μαυρομμάτι και Βαλύρα που ανήκουν στο Δήμο Μεσσήνης στην Ακρόπολη της Αρχαίας Μεσσήνης. 

Η ίδρυση της νέας κάτω Μονής τοποθετείται στο 17ο αιώνα, ο Ναός είναι Βυζαντινού ρυθμού σταυροειδής μετά τρούλου και σύμφωνα με τις πηγές η ίδρυση του μοναστηριού οφείλεται σε βυζαντινό αυτοκράτορα της περιόδου ή σε άρχοντα στον οποίο ανήκε η γύρω περιοχή. Προφανώς και το όνομα της Μονής «Βουλκάνος», «Βουρκάνο», «Δορκάνο», ή «Βουλκάνη» προέρχεται από τον ίδιο. 

Πρόδρομος του σημερινού μοναστηριού θεωρείται η Μονή της Παναγίας της «Κορυφής» ή «Επανωκαστριτίσσης» με τη σύγχρονη ονομασία «Καθολικόν», η οποία δέσποζε στην κορυφή του όρους Ιθώμη και ανοικοδομήθηκε γύρω στο 725 από εικονολάτρες μοναχούς. Εκεί βρέθηκε και η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. 

Η πάνω Μονή εγκαταλείφθηκε το 1625 όχι μόνο επειδή το ανέβασμα στο μοναστήρι ήταν απότομο και δύσκολο, αλλά και επειδή η θέση του ήταν τέτοια που το χτύπαγε ο άνεμος το κρύο, αλλά και ο ήλιος. Λόγω του ψύχους κατά τη διάρκεια του χειμώνα αναζητήθηκε κάποιο νοτιότερο σημείο, το οποίο βρέθηκε και είναι η τοποθεσία όπου είναι κτισμένη η σημερινή Μονή. 

Ο Ναός της νέας Μονής τιμάται στο Γενέσιο της Υπεραγίας Θεοτόκου καθ’ όσον ο Ναός της παλαιάς Μονής τιμάται στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, που αποτελεί την κεντρική πανήγυρη και των δύο μοναστηριών!!!   

Περισσότερες φωτογραφίες εδώ!