Ο Άγιος Κωνσταντίνος στην Ομόνοια όπως δεν τον έχετε ξαναδεί...

Στην Αθήνα της παρακμής, υπάρχουν κάποια πράγματα που μας θυμίζουν το ένδοξο παρελθόν, και δεν αναφέρομαι τόσο στα επιτεύγματα των αρχαίων ημών προγόνων, όσο στα νεώτερα Μνημεία αυτής της πόλης. Ένα από αυτά είναι και ο περικαλλής ναός του Αγίου Κωνσταντίνου στην Ομόνοια, φωτογραφίες του οποίου σας παρουσιάζουμε σήμερα και που στους περισσότερους είναι γνωστός από τη θορυβώδη πρώτη Ανάσταση που γίνεται εκεί το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου. Διαβάστε το σύντομο ιστορικό και περιηγηθείτε στο φωτογραφικό άλμπουμ για να απολαύσετε τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου στην Ομόνοια έτσι όπως δεν τον έχετε ξαναδεί τα τελευταία σχεδόν είκοσι χρόνια, απαλλαγμένο από τις σκαλωσιές και τις λινάτσες που τον περιέβαλλαν έως ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες αναστήλωσης και ανακαίνισης.

Ο Άγιος Κωνσταντίνος στην Ομόνοια. Εκεί όπου περισσότερα από 17 χρόνια λινάτσες και σκαλωσιές έκρυβαν όχι μόνο τη λάμψη μιας πάλαι ποτέ αριστοκρατικής συνοικίας μα και ανθρώπινα δράματα. Ένα τραυματισμένο μνημείο σε μια πολύπαθη περιοχή.

Οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης του επιβλητικού ναού ολοκληρώθηκαν τον προηγούμενο μήνα χάρη στις προσπάθειες που κατέβαλαν όλα αυτά τα χρόνια η Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού αποδίδοντας εκ νέου στην πρωτεύουσα ένα σημαντικό μνημείο, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορική μνήμη και την ταυτότητά της.

Στο ναό, είχαν γίνει το 2001 και το 2002 οι πρώτες ενέργειες για άμεση άρση της ετοιμορροπίας του.

Από το 2003 ως το 2005 ακολούθησε η πρώτη φάση εργασιών αποκατάστασης, που επικεντρώθηκαν στο νότιο κλίτος και στη συνέχεια λόγω έλλειψης χρηματοδότησης σταμάτησαν. Η δεύτερη φάση του έργου είχε προϋπολογισμό 3,5 εκατομμυρίων ευρώ και ήταν ενταγμένη στο ΕΣΠΑ.

Ο ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης κτίστηκε με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων προκειμένου να τιμηθεί η γέννηση του διαδόχου Κωνσταντίνου, γιου του βασιλικού ζεύγους Γεωργίου και Όλγας το 1868.

Η μελέτη για την κατασκευή του ναού ανατέθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Αθηνών σε έναν από τους επιφανέστερους αρχιτέκτονες της εποχής, τον Λύσανδρο Καυταντζόγλου, το 1870 και την επόμενη χρονιά τέθηκε ο θεμέλιος λίθος.

Τα εγκαίνια όμως άργησαν αρκετά χρόνια και έγιναν το 1905 από τη βασίλισσα Όλγα, η χορηγία της οποίας ήταν απαραίτητη για την ολοκλήρωση των εργασιών.

Ο ναός κατασκευάστηκε σε μια εποχή που η μικρή Αθήνα προσπαθούσε να μεταμορφωθεί σιγά-σιγά σε ευρωπαϊκή πόλη με τον νεοκλασικισμό να αποτελεί κυρίαρχο αρχιτεκτονικό ιδίωμα τη στιγμή που στο πολιτικό πεδίο κυριαρχούσε η Μεγάλη Ιδέα της επέκτασης της Ελλάδας σε περιοχές με ελληνικούς πληθυσμούς οι οποίοι την εποχή αυτή βρίσκονται υπό ξένη κατοχή.

Ο επιβλητικός ναός με εμβαδόν που υπερβαίνει τα 1.000 τ.μ. και συνολικό ύψος από το δάπεδο ως την κορυφή του τρούλου 32 μέτρα, τυπολογικά ανήκει στις τρίκλιτες βασιλικές με εγκάρσιο κλίτος και τρούλο και μορφολογικά σε έναν λόγιο εκλεκτικισμό με κλασικιστικά χαρακτηριστικά.

Το επιβλητικότερο στοιχείο του Αγίου Κωνσταντίνου είναι η πρόσοψή του, διαμορφωμένη με στοιχεία νεοκλασικής και αναγεννησιακής ρυθμολογικής προέλευσης.

Ο ναός έχει τριμερή διάταξη που αποτελείται από κρηπίδωμα, ενδιάμεση ζώνη επενδεδυμένη με μάρμαρο και ανώτερη ζώνη.

Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί παράλληλα η μνημειακή είσοδος με μορφή προπύλου με πεσσούς, κορινθιακούς ημικίονες και αετωματική στέψη, ενώ πλαισιώνεται από δύο οκταγωνικής μορφής πυργοειδή κωδωνοστάσια.

Ο ευρύς τρούλος καλύπτεται με φύλλα χαλκού. Ο ναός εσωτερικά είναι τοιχογραφημένος και τόσο στο Ιερό όσο και στον τρούλο σώζονται τοιχογραφίες του Αναστάσιου Λουκίδη (ο ίδιος έχει αγιογραφήσει και τον Ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην Αθήνα) ο οποίος εργάστηκε με βοηθούς τον Φώτη Κόντογλου και τον Δημήτριο Δήμα.

Ο Άγιος Κωνσταντίνος υπέστη σημαντικές ζημιές από τους σεισμούς του 1981 και του 1999 οι οποίες επιδεινώθηκαν από τη γήρανση και τη φυσική φθορά των δομικών υλικών.

Το βασικό του πρόβλημα ήταν αυτό το οποίο δημιούργησε ο δεύτερος σεισμός. Χτύπησε ένα αρκετά σοβαρό τμήμα του Ιερού του.

Ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου, ο αρχιτέκτονας που υπογράφει τον επιβλητικό ναό, γεννήθηκε το 1811 στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη.

Ήταν εγγονός του πλούσιου εμπόρου Ιωάννη Γούτα Καυταντζόγλου, ο οποίος είχε σχέσεις με το Πατριαρχείο και την Πύλη, και γιος του Μερκούριου Καυταντζόγλου.

Η οικογένειά του κατέφυγε στην Μασσαλία για να διασωθεί από την Επανάσταση του 1821.

Ο Λύσανδρος, ύστερα από πολύχρονες σπουδές Αρχιτεκτονικής στη Ρώμη και στη Γαλλία, κλήθηκε το 1844 από την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει τη διεύθυνση του Σχολείου των Τεχνών που ήταν η πρώτη μορφή του σημερινού Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου.

Ως το 1862, οπότε και παραιτήθηκε από τη θέση αυτή, συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του Ιδρύματος. Άλλωστε η σύλληψη και η οργάνωση της κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων έγιναν με δικά του σχέδια.

Άλλα σημαντικά έργα του Καυταντζόγλου στην Αθήνα είναι το Αρσάκειο, ο ναός της Αγίας Ειρήνης, ο ναός του Αγίου Διονυσίου των Καθολικών και ο Άγιος Ανδρέας της Πάτρας.

Πέθανε στις 5 Οκτωβρίου 1885 χωρίς να προλάβει να δει ολοκληρωμένη την υλοποίηση του σχεδίου του στον Άγιο Κωνσταντίνο που αποτελεί το προτελευταίο έργο της ωριμότητάς του, με αρκετές αλλαγές στον αρχικό σχεδιασμό οι οποίες εντοπίζονται στη μορφή και στο ύψος του τρούλου, στον τρόπο στέγασης και στον τρόπο χωρισμού του νάρθηκα από τα κλίτη αλλά και στη μορφή του προπύλου.

Περισσότερες φωτογραφίες εδώ!