Όποτε περνάω από τη Θουρία το απολαμβάνω!!!

Το Πέτρινο σπίτι στη Θουρία ντυμένο με αμπέλοψη λίγο πριν την είσοδο της Καλαμάτας!!!

Η αμπέλοψη είναι πολυετές φυλλοβόλο φυτό, αυτοαναρριχώμενο με φύλλα γυαλιστερά σκουροπράσινα, που το φθινόπωρο πριν πέσουν παίρνουν χρώμα λαμπρό κόκκινο πολύ εντυπωσιακό. Πρόκειται για ταχείας ανάπτυξης φυτό που φθάνει και τα 15 μέτρα ύψος, αντέχει πολύ στο κρύο και την ημισκιά. Η καλλωπιστική του αξία οφείλεται στο πλούσιο φύλλωμα και στον εντυπωσιακό του χρωματισμό το φθινόπωρο. Χρησιμοποιείται για κάλυψη τοίχων, φρακτών, κορμών δένδρων, καθώς και για κάλυψη ακαλαίσθητων επιφανειών, ακόμη και προσόψεων σπιτιών.

Βάλτε μιαν αμπέλοψη στον τοίχο σας!

Η πράσινη Αθήνα είναι εφικτή και με μηδενικό κόστος. Αρκεί οι ιδιοκτήτες κτιρίων να μετατρέψουν τους εξωτερικούς τοίχους σε καμβάδες για να ξεδιπλωθεί η αμπέλοψη, o αναρριχώμενος γίγαντας με τις βιοκλιματικές ιδιότητες και την ταχύτατη ανάπτυξη.

Μια αίσθηση γαλήνης αποπνέει μια πολυκατοικία που τυλίγεται ορμητικά από την αμπέλοψη, το φυτό με τις υπερφυσικές σχεδόν ιδιότητες. Σαν κτίριο και ένοικοι να έχουν μεταφερθεί σ' έναν άλλο, πράσινο, πλανήτη και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αφού ελάχιστο χρόνο χρειάζεται το φυτό για να αναπτυχθεί.

Ένα βιοκλιματικό φυτό

Τα ωφέλιμα χαρακτηριστικά και τα σχεδόν ανύπαρκτα μειονεκτήματα του αναρριχώμενου αυτού γίγαντα θα μπορούσαν να εκτιμηθούν από περιβαλλοντολόγους και άλλους επιστήμονες. Αν οι φυτεμένες ταράτσες και οι γλάστρες σε μπαλκόνια έχουν κόστος, απαιτείται χρόνος ή δεν μπορούν να υλοποιηθούν σε κτίρια που δεν σηκώνουν βάρος, η αμπέλοψη είναι εξαιρετική. Σε ακάλυπτους πολυκατοικιών ή σε σπίτια που δεν έχουν ιστορική ή άλλη αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα, με λίγο σπάσιμο του τσιμέντου και προσθήκη χώματος, η κληματίδα αυτή θα μπορούσε να διαμορφώσει μια νέα αστική αισθητική. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ας πούμε δύο χρόνια, οι σημερινές γκρίζες γειτονιές θα άρχιζαν να μεταμορφώνονται σε πράσινους τόπους. Βασική προϋπόθεση για να μη γίνει το όνειρο κακός εφιάλτης, είναι να μην εγκαταλείπεται το φυτό στην τύχη του, γιατί τότε αναπτύσσεται μανιωδώς. Η μαγική λέξη στη συνύπαρξη μαζί του είναι το ρήμα «οδηγώ». Η πορεία του μπορεί να ελέγχεται με κλαδέματα για να μην κλείνει τα ανοίγματα και να μην επεκτείνεται σε διπλανά κτίρια που δεν το επιθυμούν. Σε περιπτώσεις αβεβαιότητας για έναν τόσο μακροχρόνιο δεσμό, καλό θα ήταν να τοποθετούνται πέργκολες σε απόσταση εκατοστών από τον τοίχο, ώστε το «διαζύγιο» να γίνεται χωρίς βάσανα.

Αν η αισθητική της πόλης έχει περάσει σε κατώτερη μοίρα, τότε σημασία θα έπρεπε να δίνεται στις βιοκλιματικές της ιδιότητες. Ως φυλλοβόλο φυτό λειτουργεί σαν φυσικό κλιματιστικό. Το καλοκαίρι προστατεύει το κτίριο από τον ήλιο, αλλά το χειμώνα τού επιτρέπει να ζεσταίνει τους τοίχους. Αν πρόκειται για είδος που αναπτύσσει «βεντούζες», απορροφάει την υγρασία από τους τοίχους. Αν τα φυτά, ακόμη και σε τόσο βεβαρημένα περιβάλλοντα όπως το αθηναϊκό, λειτουργούν σαν απορροφητήρες ρύπων, τότε τα αποτελέσματα θα ήταν εκπληκτικά αν τα κτίρια καλύπτονταν από τα αναρριχώμενα. Ένας άλλος παράγοντας που θα επηρέαζε το «κλίμα» κάθε σπιτιού, είναι και η ιδιωτικότητα που μπορεί η αμπέλοψη να προσφέρει, αν τα κλαδιά της διαμορφώνονται έτσι ώστε να σχηματίζουν φυσικά παραπετάσματα που απομοννώνουν τον ιδιωτικό χώρο, χωρίς να δυσχεραίνουν την κίνηση φωτός και αέρα.

Δεν είναι κισσός!

Γενικά επικρατεί σύγχυση σε πολλούς σχετικά με τη σωστή ονομασία, το είδος στο οποίο ανήκει ή τα υποτιθέμενα καταστροφικά της χαρακτηριστικά. Η μεγαλύτερη παρεξήγηση απ' όλες είναι εκείνη που την εξομοιώνει με τον κισσό. Ο κισσός επιφέρει πραγματικά πολλά προβλήματα: υγρασία, ένα ριζικό σύστημα που εισχωρεί σχεδόν παντού, αδυναμία να τον ξεφορτωθείς. Η αμπέλοψη, όμως, ΔΕΝ είναι κισσός. Ίσως η παρεξήγηση έγκειται στο γεγονός πως ένα από τα είδη της ονομάζεται Παρθενόκισσος (το είδος με τις «βεντούζες»).

Σχετικά με τις παραπάνω παρεξηγήσεις, ο κ. Ν. Θυμιάκης, γεωπόνος/σύμβουλος πρασίνου, θεωρεί πως η μεγαλύτερη απ' όλες είναι ότι η αμπέλοψη προσελκύει έντομα, σαλιγκάρια ή ποντίκια, ενώ στην πραγματικότητα, έχοντας ασήμαντα άνθη, προσελκύει μόνο μυρμήγκια - «και όχι συχνά». Εξηγεί πως από τα είδη που συνηθίζονται στην Ελλάδα μπορούμε να αναφερόμαστε στον παρθενόκισσο (parthenicissus tricuspidata) και στην αμπέλοψη (ampelopsis brevipenduculata). Οι διαφορές εντοπίζονται στη μορφολογία τους. «Ο παρθενόκισσος αναρριχάται με δισκία ενώ η αμπέλοψη με έλικες. Έχουν, επίσης, διαφορά στα φύλλα. Η αμπέλοψη (αμπέλου όψις) έχει σαν του αμπελιού, ενώ ο παρθενόκισσος (παρθένος, εξαιτίας του κοκκινίσματος των φύλλων + κισσός) με φύλλα σαν του κισσού.»

Και τα δύο είδη είναι ευαίσθητα στους μύκητες της αμπέλου, θέλουν έδαφος με καλή αποστράγγιση, προτιμούν ημισκιερές θέσεις. Oχι συχνό πότισμα, καθόλου λιπάσματα. Κλάδεμα σχετικά αυστηρό το χειμώνα. Αυτό που χρειάζεται προσοχή είναι η επέκταση σε ξύλινες ή σκεπές με κεραμίδια (φθορές) ή στην είσοδο στις υδρορροές (φράξιμο).

Θα μπορούσε σε μια πόλη σαν την Αθήνα να συστηματοποιηθεί η καλλιέργεια της αμπέλοψης; «Δεν τίθεται θέμα συστηματοποίησης, αλλά αναγκαιότητας. Είναι θαυμάσιο τα «σκληρά» κτίρια να αποκτήσουν ζωντανά τοιχώματα.» Πότε όμως εισήχθη το φυτό στη χώρα; «Προφανώς έχει έρθει από ναυτικούς αρκετά πριν από το 1900, αφού ο Γεννάδιος το 1914 στο Φυτολογικό Λεξικό αναφέρει ότι «θεραπεύεται προ πολλού παρ' ημίν».» Αν και εξωτική, με καταγωγή ασιατική, ταιριάζει στον τόπο, αφού φέρει το όνομα και το νόημα της αμπέλου; «Δεν είναι εξωτική - προέρχεται από περιοχές που το κλίμα είναι κοντά στο λεγόμενο «τύπου μεσογειακό». Οπωσδήποτε, η ομοιότητα με την άμπελο την κάνει... ευπρόσδεκτη στην κηποτεχνία της χώρας μας.»

Χρήστος Τράμπας