Η διάλυση των ελληνικών πανεπιστημίων άρχισε το 1982 με τον νόμο 1268. Ο νόμος αυτός, γνωστός και ως νόμος Κλάδη-Πανούση, αποτέλεσε το πλαίσιο μέσα στο οποίο έδρασαν ομάδες συμφερόντων, κομματικές νεολαίες και αιώνιοι φοιτητές και κατέστρεψαν ό,τι καλό υπήρχε στο Πανεπιστήμιο. Ο νόμος αυτός δεν ωφέλησε κανέναν παρά μόνον τους εμπνευστές του, καθώς και μια ομάδα βοηθών, επιμελητών και υφηγητών της εποχής εκείνης, εν πολλοίς αγραμμάτων, οι οποίοι εν συνεχεία αναπαρήχθησαν. (Όταν λέω αγράμματοι δεν εννοώ, βέβαια, ότι δεν ξέρουν να διαβάζουν, να γράφουν ή να αντιγράφουν. Εννοώ ότι δεν έχουν τη μόρφωση και το επιστημονικό έργο που είναι απαραίτητο για να γίνουν μέλη της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας.)
Τριάντα χρόνια μετά, με τον νόμο Διαμαντοπούλου επιδιώκεται η ανασυγκρότηση και το νοικοκύρεμα του Πανεπιστημίου. Τα ίδια συμφέροντα όμως που αντιστάθηκαν σε κάθε προσπάθεια εκσυγχρονισμού κλείνουν και πάλι τον δρόμο της προόδου. Αφού επί δύο χρόνια αγνόησαν, επιδεικτικά και ατιμωρητί, τον νέο νόμο, εκμεταλλευόμενοι τώρα την πολιτική αστάθεια, επιτίθενται εκ νέου. Διαβάζω στις εφημερίδες ότι το υπουργείο Παιδείας μετά τη συνάντηση με τους πρυτάνεις δέχθηκε να επιφέρει προσαρμογές στον νόμο «ώστε να γίνει λειτουργικός και να εφαρμοσθεί στο σύνολό του χωρίς να αλλοιωθεί η φιλοσοφία του».
Εδώ προκύπτουν τρία ερωτήματα. Πρώτον, πώς θα γίνουν προσαρμογές σε έναν νόμο που δεν έχει ακόμη εφαρμοσθεί ώστε να φανούν, αν υπάρχουν, οι αδυναμίες του; Δεύτερον, μήπως η συναίνεση του υπουργείου για ορισμένες αλλαγές είναι ένα μήνυμα προς τους εχθρούς του Πανεπιστημίου ότι σε μερικούς μήνες μπορούν να κάνουν μερικές ημέρες απεργία και μερικές καταλήψεις για να επέλθουν πρόσθετες προσαρμογές κ.ο.κ. ως την τελική κατάργηση του νόμου; Τρίτον, και γενικότερο ερώτημα, κάθε φορά που αλλάζει ένας υπουργός, θα αλλάζουν και οι νόμοι για να εξυπηρετηθούν τα διάφορα συμφέροντα;
Οι πολιτικοί μας, πολιτικάντηδες και μη, πρέπει επιτέλους να καταλάβουν ότι το Πανεπιστήμιο δεν είναι χώρος κομματικών αντιπαραθέσεων, δεν είναι χώρος στρατολόγησης κομματικών μελών, δεν είναι χώρος για την απόκτηση εμπειρίας των κομματικών στελεχών, δεν είναι χώρος τακτοποίησης αναξίων ημετέρων ούτε πεδίο ανήθικων συναλλαγών μεταξύ κομμάτων, καθηγητών και φοιτητών.
Επί τριάντα χρόνια το Πανεπιστήμιο δέχεται επιθέσεις βαρβάρων και ύπουλα χτυπήματα. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει, μεταφορικά, για ασελγείς πράξεις εις βάρος του. Η αξιοθρήνητη κατάσταση των περισσοτέρων πανεπιστημίων είναι αποτέλεσμα της ανόσιας και παράνομης δράσης κομματικών και επαγγελματικών συντεχνιών που δρουν ανενόχλητες και υπό την προστασία της Πολιτείας προωθώντας τα συμφέροντά τους. Θυσία στον βωμό αυτών των συμφερόντων γίνεται καθημερινά η φοιτητική νεολαία.
Αν το υπουργείο θέλει πράγματι να επιφέρει αλλαγές για το καλό του Πανεπιστημίου και της χώρας, δεν χρειάζεται να σκεφθεί πολύ. Υπάρχει άφθονη παγκόσμια εμπειρία.
Θεόδωρος Π. Λιανός tplianos@aueb.gr
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Η ανάγκη για την αλλαγή του νομικού πλαισίου των Α.Ε.Ι. είναι δεδομένη, βάσει της παρακμής του φοιτητικού κινήματος τα τελευταία 10 τουλάχιστον χρόνια και της κομματικής - πελατειακής σκοπιμότητας για τη δημιουργία νέων Πανεπιστημίων ανά την Ελλάδα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμως, η απογείωση της ποιότητας του Ελληνικού Πανεπιστημίου τα τελευταία 20 χρόνια είναι δεδομένη και αναμφισβήτητη, βάσει αριθμών. Κατόπιν αυτών, δεν καταλαβαίνω πώς ο κ. Λιανός επιτίθεται στο Ν. 1268/82 που επέδρασε θετικά προς την κατεύθυνση αυτή. Ο Νόμος αυτός εξασφάλισε αναμφισβήτητα αξιοκρατικότερες διαδικασίες για τις εκλογές Καθηγητών σε σχέση με αυτές που επικρατούσαν όταν ο ίδιος και οι συνομίλικοί του έγιναν Καθηγητές.