Ενημέρωση συναδέλφων από την ΠΑΣΚΕ ΕΛΠΕ ! ! !

ΠΑΣΚΕ ΕΛΠΕ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

24/05/2011

Μετά την σύγχυση που έχει δημιουργηθεί στις τάξεις των εργαζομένων σχετικά με την λήξη του εξαμήνου των διαπραγματεύσεων για την ΕΣΣΕ, τον ΟΜΕΔ και την Διαιτησία, η ΠΑΣΚΕ ΕΛΠΕ σας ενημερώνει για την Νομική Γνωμοδότηση που αφορά όλα τα παραπάνω.
Επιθυμούμε να είμαστε σαφείς, ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη όλα αυτά που δύναται να κάνει χρήση η Εργοδοσία μετά το πέρας του εξαμήνου, δεν παύει όμως, να υπάρχει χρόνος για ουσιαστική διαπραγμάτευση προς όφελος των εργαζομένων.
Πιστεύουμε ότι οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν ακριβώς όλη την πορεία που αφορά την Συλλογική τους Σύμβαση.
Επειδή τούτη την στιγμή της μέγιστης ευθύνης, αρκετοί συνεχίζουν να «κυνηγούν μάγισσες», τους προειδοποιούμε ότι δεν μας αφορά και θα συνεχίσουμε να ομιλούμε όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.
Τέλος, η Διοίκηση θα πρέπει να το εννοεί με πράξεις αυτό που συνεχώς αναφέρει στις διάφορες εκδηλώσεις για τους εργαζόμενους, δηλαδή την σημαντική προσφορά τους στην πορεία αυτής της Εταιρίας.

ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΜΑΣ.

ΠΑΣΚΕ ΕΛΠΕ

ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Από το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του πρωτοβάθμιου συνδικαλιστικού σωματείου με την επωνυμία «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (ΠΣΕΕΠ)», κ. Γιώργο Μίχα, τέθηκαν υπόψη μου τα ακόλουθα περιστατικά:
«Με το από 3.1.2011 έγγραφό του το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια (ΠΣΕΕΠ) προέβη στην καταγγελία της από 20.5.2009 Επιχειρησιακής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στην εταιρία Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ και κάλεσε τη διοίκηση της εταιρίας σε διαπραγμάτευση για την κατάρτιση νέας ΕΣΣΕ στη βάση του διεκδικητικού πλαισίου που έθεσε υπόψη της. Ενόψει της σημαντικής απόκλισης των θέσεων των διαπραγματευόμενων μερών και της διαφαινόμενης αποτυχίας της διαπραγμάτευσης,
Ερωτάται:
Α) Ποια θα είναι η τύχη των όρων αμοιβής και εργασίας που καθορίζονται με την καταγγελθείσα Επιχειρησιακή ΣΣΕ σε περίπτωση μη σύναψης νέας; Σε τι θα διαφοροποιείται το καθεστώς αμοιβής και εργασίας των ήδη εργαζόμενων σε σχέση με το καθεστώς εργαζομένων που θα προσληφθούν μετά την καταγγελία της ΕΣΣΕ;
Β) Ποιες είναι οι δυνατότητες ρύθμισης στο πλαίσιο του θεσμού της Μεσολάβησης – Διαιτησίας, μετά τις αλλαγές που επέφερε σε αυτό ο ν. 3899/2010;

Α) Σύμφωνα με το άρθρο 7 παρ. 1 του ν. 1876/1990, οι κανονιστικοί όροι της συλλογικής σύμβασης εργασίας έχουν άμεση και αναγκαστική ισχύ. Τούτο σημαίνει ότι οι όροι των συλλογικών συμβάσεων εργασίας που ρυθμίζουν όρους αμοιβής και εργασίας των δεσμευόμενων από αυτές προσώπων ισχύουν κατά τρόπο υποχρεωτικό στις ατομικές εργασιακές σχέσεις των προσώπων αυτών, χωρίς να απαιτείται η προσχώρηση αυτών στο πεδίο ισχύος τους και χωρίς να παρίσταται η δυνατότητα εξαίρεσής τους από αυτό. Έχει δηλαδή η ΣΣΕ, κατά το χρόνο της συμφωνημένης από τα μέρη διάρκειάς της, ισχύ ουσιαστικού νόμου.
Η καταγγελία ΣΣΕ, υπό τους όρους του άρθρου 12 του ν. 1876/1990, θέτει τέρμα στο βίο της ΣΣΕ και θέτει σε κίνηση τη δυνατότητα έναρξης διαπραγματεύσεων για τη σύναψη νέας ΣΣΕ η οποία θα προσαρμόσει τους όρους αμοιβής και εργασίας στα δεδομένα που ισχύουν κατά το χρόνο καταγγελίας και έναρξης διαπραγματεύσεων. Η ιδιαιτερότητα της φύσης και της αποστολής της ΣΣΕ, ωστόσο, και η ανάγκη αποφυγής κενών διαστημάτων κατά τα οποία οι εργαζόμενοι θα στερηθούν των κεκτημένων με την καταγγελθείσα ΣΣΕ δικαιωμάτων τους, ώθησε το νομοθέτη να προβλέψει δύο θεσμούς «προσωρινής επιβίωσης» των όρων αμοιβής και εργασίας που προβλέπονται με τη ΣΣΕ: Πρόκειται για την 6μηνη παράταση ισχύος των κανονιστικών όρων των ΣΣΕ και τη μετενέργεια της ΣΣΕ. Ειδικότερα: Κατά το άρθρο 9 παρ. 4 του ν. 1876/1990 οι κανονιστικοί όροι συλλογικής σύμβασης που έληξε ή καταγγέλθηκε εξακολουθούν να ισχύουν επί ένα εξάμηνο και εφαρμόζονται και στους εργαζόμενους που προσλαμβάνονται στο διάστημα αυτό (παράταση ισχύος), ενώ σύμφωνα με την παρ. 5 του ίδιου άρθρου, μετά την πάροδο του εξαμήνου, οι υφιστάμενοι όροι εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν μέχρις ότου λυθεί ή τροποποιηθεί η ατομική σχέση εργασίας (μετενέργεια).
Στην προκειμένη περίπτωση, με την από 3.1.2011 καταγγελία της από 20.5.2009 Επιχειρησιακής ΣΣΕ από το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια, επήλθε η λήξη της διάρκειας της εν λόγω ΣΣΕ και ξεκίνησε η διαδικασία των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη νέας. Σύμφωνα με τα ανωτέρω, από την ημερομηνία της καταγγελίας και για έξι μήνες ακόμη (ήτοι μέχρι την 3.7.2011) –εφόσον δεν έχει συναφθεί μέχρι τότε νέα ΕΣΣΕ- οι κανονιστικοί όροι της καταγγελθείσας ΕΣΣΕ εξακολουθούν να ισχύουν (και μάλιστα με ισχύ ουσιαστικού νόμου) και να διέπουν κατά τρόπο άμεσο και αναγκαστικό τους όρους αμοιβής και εργασίας όχι μόνο των εργαζομένων που απασχολούνταν στην εταιρία κατά το χρόνο της καταγγελίας αλλά και όσων πρόκειται να προσληφθούν εντός του εξαμήνου αυτού (μέχρι την 3.7.2011).
Μετά την παρέλευση του εξαμήνου από την καταγγελία, οι όροι αμοιβής και εργασίας της από 20.5.2009 ΕΣΣΕ εξακολουθούν μεν να ισχύουν, πλην όμως, όχι πλέον άμεσα και αναγκαστικά, με ισχύ ουσιαστικού νόμου, αλλά ως περιεχόμενο των ατομικών συμβάσεων εργασίας των εργαζομένων που θα βρίσκονται στην υπηρεσία της εταιρίας τη στιγμή της εκπνοής του εξαμήνου. Τούτο σημαίνει:
i) Ότι ο εργοδότης μπορεί να αποδεσμευθεί από τους όρους αυτούς εν γένει (ή από όποιον από τους όρους αμοιβής και εργασίας που προβλέπονταν στην καταγγελθείσα ΕΣΣΕ) προτείνοντας ατομικά σε κάθε εργαζόμενο την τροποποίηση του περιεχομένου της ατομικής του σύμβασης εργασίας ως προς αυτούς τους όρους. Ο εργαζόμενος, βεβαίως, θα έχει το δικαίωμα να αρνηθεί την τροποποίηση αυτή και να εμμείνει στους όρους της ατομικής του σύμβασης εργασίας (σύμφωνα με την αρχή “pacta sunt servanda”). Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ο εργοδότης έχει σε κάθε περίπτωση τη δυνατότητα με τροποποιητική καταγγελία να αξιώσει από τον εργαζόμενο είτε να αποδεχθεί την κατάργηση των όρων αυτών (και έτσι την τροποποίηση, κατά τούτο, της ατομικής του σύμβασης εργασίας) είτε να υποστεί την καταγγελία σύμβασής του. Αν και η δυνατότητα αυτή του εργοδότη υπόκειται, όπως και κάθε δικαίωμα άλλωστε, στον έλεγχο της καταχρηστικότητας, η ευχέρεια που παρέχεται στην εταιρία να αποδεσμευθεί από όρους αμοιβής και εργασίας που ισχύουν σήμερα δυνάμει ΣΣΕ, χωρίς να ανοίξει συλλογική διαφορά, καθιστά την προοπτική των όρων αυτών εξαιρετικά αμφίβολη και επισφαλή.
ii) Ότι η σχέση εργασίας όσων θα προσληφθούν στην εταιρία μετά την παρέλευση του εξαμήνου από την καταγγελία της ΕΣΣΕ (μετά, δηλαδή, την 3.7.2011) δεν θα διέπεται από τους όρους αμοιβής και εργασίας της καταγγελθείσας ΕΣΣΕ ούτε στο επίπεδο της ατομικής τους σύμβασης εργασίας. Εάν δηλαδή δεν συναφθεί νέα ΕΣΣΕ, οι σχέσεις εργασίας των προσληφθησόμενων μετά την 3.7.2011 θα διέπονται μόνον από τυχόν ισχύουσες ΣΣΕ άλλων επιπέδων ρύθμισης (κλαδικές, ομοοιοεπαγγελματικές, εθνική γενική), από το νόμο και από τους όρους που θα συμφωνηθούν κατόπιν ατομικής διαπραγμάτευσης μεταξύ του εργοδότη και καθενός εξ αυτών.

Β) Μία από τις πολλές αλλαγές που επέφερε στο θεσμικό πλαίσιο διευθέτησης των συλλογικών διαφορών εργασίας ο ν. 3899/2010 ήταν και ο δραστικός περιορισμός του ρυθμιστικού πεδίου του θεσμού της Διαιτησίας. Ενώ υπό το καθεστώς του ν. 1876/1990 αντικείμενο μίας διαιτητικής απόφασης μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε όρος αμοιβής και εργασίας μπορούσε να αποτελέσει και περιεχόμενο μίας ΣΣΕ, το άρθρο 14 του ν. 3899/2010 τροποποίησε το άρθρο 16 του ν. 1876, προβλέποντας (στην παράγραφο 3) ότι η προσφυγή στη Διαιτησία περιορίζεται στον καθορισμό βασικού μισθού ή/και βασικού ημερομισθίου. Έτσι, ενώ μέχρι σήμερα οι συλλογικές διαπραγματεύσεις διεξάγονταν με τη γνώση ότι, σε περίπτωση μη επίτευξης συμφωνίας, η συλλογική διαφορά θα διευθετηθεί πλήρως και οι εργασιακές σχέσεις που καταλαμβάνει θα ρυθμιστούν από τη Διαιτησία ως προς όλα τα ζητήματα (γνώση που ωθούσε τα μέρη να διευθετήσουν τη διαφορά τους με τη σύναψη ΣΣΕ), μετά το ν. 3899/2010, η προοπτική μίας Διαιτησίας που θα μπορεί να ρυθμίσει μόνο το βασικό μισθό οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα.
Στην προκειμένη περίπτωση η προσφυγή του Πανελλήνιο Σωματείου Εργαζομένων στα Ελληνικά Πετρέλαια στη διαδικασία της Μεσολάβησης – Διαιτησίας, εάν δεν οδηγούσε στην επίτευξη συμφωνίας και τη σύναψη νέας ΕΣΣΕ (την οποία εάν πραγματικά επιθυμούσαν και τα δύο μέρη θα μπορούσαν να την έχουν πετύχει κατά τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης), θα κατέληγε σε μία απόφαση που απλώς θα ανακαθόριζε άμεσα και αναγκαστικά το ύψος του βασικού μισθού (επί τα βελτίω ή και επί τα χείρω), ενώ οι υπόλοιποι όροι αμοιβής και εργασίας θα ρυθμίζονταν απλώς, κατά τα ανωτέρω, από τις ατομικές συμβάσεις εργασίας.

Αθήνα, 24 Μαρτίου 2011

Ο γνωμοδοτήσας Δικηγόρος