Τι γίνεται με τους μεγάλους οδικούς άξονες;

Χρονοδιαγράμματα ανατρέπονται, διόδια πληρώνουμε!

Τρεις δεκαετίες περιμένουμε. Κι όμως μετά από 4 κοινοτικά πλαίσια στήριξης και πακτωλό εθνικών πόρων, ο μόνος εθνικός δρόμος που έχει ολοκληρωθεί είναι η Εγνατία Οδός. Στην Αθηνών – Θεσσαλονίκης η σήραγγα των Τεμπών θα σκάβεται δύο χρόνια ακόμη, η Κορίνθου - Καλαμάτας κατάφερε να φτάσει μέχρι τα Παραδείσια, η Κορίνθου – Πάτρας έχει γίνει ο εφιάλτης μας, η Ιόνια Οδός και… χελώνα να ήταν θα πλησίαζε πια στα Γιάννενα, ο Ε 65 είναι ένα ωραίο σχέδιο επί χάρτου! Και όλα αυτά τα «κατορθώματα» τα πληρώνουμε με ακριβά διόδια, σε μια πρωτοφανή παγκόσμια πατέντα: πληρώστε τώρα αλμυρά για έναν δρόμο που… κάποτε… ίσως… κατασκευαστεί! Ακολουθεί περιγραφή των προβλημάτων που παρουσιάζονται στα έργα και οι προοπτικές υλοποίησης των βασικών οδικών αξόνων.

Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου σήραγγες Τεμπών

Οι σήραγγες που διανοίγονται στα Τέμπη και αποτελούν τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου (Αθήνα – Θεσσαλονίκη) είναι έργο σε πλήρη εξέλιξη. Οι 3 κατασκευαζόμενες σήραγγες είναι με ξεχωριστά ρεύματα κυκλοφορίας (άλλη σήραγγα προς Θεσσαλονίκη και άλλη προς Λάρισα). Το έργο κατασκευάζεται σε 24ωρη βάση και εργάζονται συνολικά 1.500 άνθρωποι. Η διάνοιξη γίνεται με μηχανικό τρόπο ενώ σε βραχώδη τμήματα πραγματοποιούνται και ελεγχόμενες εκρήξεις. Η σήραγγα Τ1 μήκους 2 χλμ. έχει διανοιχθεί πλήρως, ενώ έχει ολοκληρωθεί και η εσωτερική επένδυση. Η Τ2 (η μεγαλύτερη σήραγγα του έργου στα Τέμπη, μήκους 6 χλμ.) έχει διανοιχθεί κατά 4 χλμ. Η σήραγγα Τ3 είναι στον Πλαταμώνα και έχει μήκος 3.270 μέτρα. Στον Πηνειό κατασκευάζεται νέα γέφυρα που συνδέει την έξοδο της Τ2 με τα διόδια στον Πυργετό. Ο συμβατικός χρόνος παράδοσης είναι το τέλος του 2012, ωστόσο πρόσφατες εκτιμήσεις βεβαιώνουν ότι το έργο θα δοθεί στην κυκλοφορία αρκετά νωρίτερα.

Εθνική Οδός Κορίνθου – Πατρών – Πύργου (Ολυμπία Οδός)

Στις αρχές του 2013 αναμένεται να δοθούν στην κυκλοφορία τα πρώτα τμήματα του νέου αυτοκινητόδρομου στον οδικό άξονα Κορίνθου - Πατρών, ενώ το 2014 υπολογίζεται πως θα έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος του έργου. Καταγράφεται ήδη καθυστέρηση δύο ετών εξαιτίας των αργών ρυθμών στις απαλλοτριώσεις και των σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στο τμήμα Αρχαία Κόρινθος - Κιάτο. Σημειώνεται ότι το έργο προπληρώνεται από τους έλληνες πολίτες, μέσω των διοδίων, ενώ έχει υπάρξει συντονισμένη αντίδραση φορέων και πολιτών, οι οποίοι αρνούνται συστηματικά να καταβάλλουν το κόμιστρο των διοδίων στο Κιάτο. Πέρα απ’ αυτό, από τις αρχές του χρόνου μέχρι σήμερα, η μείωση της κίνησης των οχημάτων άγγιξε και το 19%.
Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί το 50% των απαλλοτριώσεων και το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων διαβεβαίωσε τους κατασκευαστές πως στο τέλος του α΄ εξαμήνου του 2011 θα έχει απαλλοτριωθεί και παραδοθεί το σύνολο των εκτάσεων. Σύμφωνα με τη σύμβαση, όλοι οι χώροι έπρεπε να είχαν παραδοθεί μέσα στο 2009!
Ο οδικός άξονας Ολυμπία Οδός έχει συνολικό μήκος 365 χιλιομέτρων και περιλαμβάνει τα εξής έργα: Αναβάθμιση των υφισταμένων αυτοκινητόδρομων Ελευσίνας - Κορίνθου και παράκαμψης Πάτρας, κατασκευή του νέων αυτοκινητόδρομων Κορίνθου - Πατρών, Πάτρας- Πύργου και Πύργου - Τσακώνας. Το έργο στην περιοχή του Καϊάφα έχει σταματήσει ύστερα από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα Βραχνέικα του νομού Αχαΐας εκκρεμεί προσφυγή των τοπικών αρχών για αλλαγή στη χάραξη του δρόμου, ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις στην κατοικημένη περιοχή.
Το συνολικό κόστος κατασκευής της Ολυμπίας Οδού είναι 2,177 δισ. ευρώ. Οι καθημερινές εισπράξεις από τα διόδια είναι περίπου 200.000 ευρώ, ενώ το ημερήσιο κατασκευαστικό κόστος φτάνει το 1 εκατομμύριο ευρώ. Ήδη έχει τρέξει το 50 έως και 60% του συμβατικού χρόνου και έχει υλοποιηθεί το 13 έως 24% των κατασκευών. Μόνον σε δύο περιπτώσεις έχουν ξεπεράσει το 50%. Αυτό όμως δεν εμποδίζει τους εργολάβους να προχωρούν σε αυξήσεις στις τιμές των διοδίων, αλλά και πύκνωση των σταθμών είσπραξης...
Αυτήν την περίοδο πραγματοποιούνται εντατικές εργασίες σε δώδεκα σήραγγες, συνολικού μήκους 16 χιλιομέτρων, σε Δερβένι, Μαύρα Λιθάρια, Ακράτα, Πλάτανο και Παναγοπούλα.
Η νέα χάραξη στην εθνική οδό Κορίνθου – Πατρών - Πύργου συναντά το σιδηροδρομικό δίκτυο σε 54 διαφορετικά σημεία! Στην πλειονότητά τους είναι ισόπεδες διαβάσεις, που πλέον καταργούνται, αλλά υπάρχουν και νέες διασταυρώσεις. Οι κατασκευαστές του αυτοκινητόδρομου περιμένουν τον ΟΣΕ να ολοκληρώσει τα έργα εκσυγχρονισμού του σιδηρόδρομου, που έχουν σταματήσει εδώ και μια τριετία και μόνον σε ορισμένα σημεία προχωρούν με ρυθμό χελώνας.

Ιόνια Οδός

Δραματική είναι η κατάσταση στην εθνική οδό Αντιρρίου - Ιωαννίνων, η οποία πλέον δεν μπορεί να αντέξει το βάρος της αυξανόμενης κίνησης. Θεωρείται το πιο θανατηφόρο κομμάτι του ελληνικού εθνικού οδικού δικτύου. Συγκεκριμένα, το 2009 είχαμε 51 νεκρούς και 187 τραυματισμένους!
Οι εργασίες προχωρούν με υπερβολικά αργούς ρυθμούς. Το 30% του έργου εκτελείται αυτή τη στιγμή στο τμήμα της Ιόνιας Οδού από Καλυδώνα μέχρι Κεφαλόβρυσο, διότι στο υπόλοιπο 70% η ισπανική εταιρεία Ferovial έχει αναγκαστεί να σταματήσει τις εργασίες λόγω του ότι δεν ολοκληρώθηκαν οι απαλλοτριώσεις.
Και σε αυτό το τμήμα βλέπει κανείς να έχουν ξεκινήσει μεν οι εργασίες, αλλά να διακόπτονται κατά διαστήματα αφού μεσολαβούν ιδιοκτησίες για τις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η απαλλοτρίωση και βέβαια δεν έχουν παραδοθεί στην εταιρία. Κατά διαστήματα επίσης συνεργεία της αρχαιολογικής υπηρεσίας κάνουν ανασκαφικές εργασίες. Κανονικά εκτελούνται οι εργασίες στην σήραγγα της Καλυδώνας και στην γέφυρα του Εύηνου, η οποία μάλιστα θα είναι έτοιμη ως τον Απρίλιο του 2011, όπως προβλέπεται από το χρονοδιάγραμμα.
Στο κομμάτι της Ηπείρου οι απαλλοτριώσεις βρίσκονται σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Η καθυστέρηση ίσως να μην επηρεάζει τώρα το χρονοδιάγραμμα, αφού το κομμάτι αυτό προβλέπεται από τη σύμβαση να παραδοθεί τελευταίο, το 2013, αλλά αν συνεχιστούν οι εργασίες με ρυθμό… χελώνας θα ξεπεράσουμε σίγουρα το όριο. Σε εξέλιξη βρίσκεται η κατασκευή του τμήματος Άρτα – Κομπότι, που επίσης έχει καθυστερήσει.
Ο αυτοκινητόδρομος «Ιόνια Οδός» έχει μήκος 196 χλμ. από το Αντίρριο έως τα Ιωάννινα (ανισόπεδος κόμβος με Εγνατία Οδό). Πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι κοντά στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, από το 175ο έως το 182ο χλμ., ο νέος οδικός άξονας συναντά το δίκτυο υψηλής τάσης και για να προχωρήσουν τα έργα χρειάζεται να μετατοπιστούν οι τεράστιοι πυλώνες.
Με βάση τη σύμβαση, το έργο της μετατόπισης έχει «φορτωθεί» στη ΔΕΗ, η οποία διαμηνύει ότι είναι εταιρεία εισηγμένη στο χρηματιστήριο και δεν προτίθεται να διαθέσει από το ταμείο της πάνω από 8 εκατ. ευρώ, για ένα έργο που δεν την αφορά! Στην ίδια εργολαβία, εκτός από τους πυλώνες υψηλής τάσης, υπάρχουν μεγάλα προβλήματα με τα τοπικά δίκτυα της ΔΕΗ, αφού χρειάστηκαν περίπου 100 παρεμβάσεις σε υποδομές της χαμηλής και μεσαίας τάσης.
Στην περιοχή της Κλόκοβας (το βουνό πάνω από το Αντίρριο) υπάρχει καθυστέρηση λόγω προσφυγών των τοπικών αρχών για τη διαφύλαξη της προστατευόμενης ζώνης. Οι τοπικοί φορείς ζητούν υπόγεια σήραγγα για να προστατευτεί το τοπίο και έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας. Αν επιλεγεί η σήραγγα, το κόστος θα αυξηθεί κατά 100 εκατ. ευρώ.

Κόρινθος – Τρίπολη - Καλαμάτα

Μετά την παράδοση του τμήματος Τρίπολη - Αθήναιο τον περασμένο Νοέμβριο στις πρώτες μέρες του Δεκέμβρη παραδόθηκε στην κυκλοφορία και το τμήμα Λεύκτρο - Παραδείσια. Το νέο τμήμα, μήκους 5 περίπου χιλιομέτρων, μειώνει τον χρόνο διαδρομής και φέρνει την Καλαμάτα ακόμα πιο κοντά στην Αθήνα. Με την παράδοσή του, οι μετακινούμενοι έχουν στη διάθεσή τους μια ενιαία διαδρομή μήκους 113 χιλιομέτρων, από την Κόρινθο έως τον ανισόπεδο κόμβο Παραδεισίων. Οι εργασίες κατασκευής των υπόλοιπων τμημάτων, που εκτελεί η κοινπραξία Μορέας, συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς και η ολοκλήρωση μέχρι την Καλαμάτα που κατασκευάζεται από τον ΜΟΡΕΑ, προβλέπεται εντός του 2011. Όταν παραδοθεί ο δρόμος θα μειωθεί κατά πολύ ο σημερινός χρόνος διαδρομής, κάνοντας το ταξίδι πιο γρήγορο και πιο ασφαλές.

Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας (Ε 65)

Ο διαγωνισμός του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας ή Ε-65 ξεκίνησε στα μέσα του 2005 και ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης τον Μάρτιο του 2008. Η κατασκευαστική περίοδος είναι 5 χρόνια και η περίοδος παραχώρησης μέχρι το 2038. Η κατασκευή του οδικού άξονα Κεντρικής Ελλάδος, συνδέοντας τον ΠΑΘΕ με την Εγνατία Οδό, δίνει νέες εναλλακτικές διαδρομές και βοηθά στην ενδυνάμωση των οικονομιών που διασχίζει. Το συνολικό κόστος του έργου, βάσει της σύμβασης, είναι 1,65 δισ. ευρώ. Ο στόχος της ολοκλήρωσης το 2013 θα ίσχυε, φυσικά, αν δεν υπήρχαν τα γνωστά προβλήματα με τις απαλλοτριώσεις, την υποχρηματοδότηση, τα αρχαιολογικά ευρήματα κτλ. Το τμήμα από την Καλαμπάκα μέχρι και την σύνδεση με την Εγνατία Οδό, όπου τερματίζει ο Ε-65, έχει «παγώσει» λόγω προσφυγής στο ΣτΕ για περιβαλλοντικούς λόγους.

Το υπόλοιπο τμήμα είναι σε κατασκευή όπου έχει αποδοθεί ο απαιτούμενος χώρος από το Ελληνικό Δημόσιο. Αυτό σημαίνει φυσικά ότι υπάρχουν ακόμα και σήμερα (σχεδόν τρία χρόνια μετά την υπογραφή της σύμβασης) σημεία στα οποία δεν γίνονται εργασίες.

Το έργο ξεκινά λίγο πριν την πόλη της Λαμίας και διασχίζοντας το δυτικό τμήμα του Θεσσαλικού κάμπου, όπου συναντά τις πόλεις Καρδίτσα, Τρίκαλα, Καλαμπάκα, καταλήγει σε ανισόπεδο κόμβο με την Εγνατία Οδό στο Νομό Γρεβενών (στο Δρυμό της Πίνδου). Το συνολικό μήκος είναι 174χλμ και είναι το μεγαλύτερο μέρος είναι με νέα χάραξη.

Ο αυτοκινητόδρομος σε όλο του το μήκος θα διαθέτει 2 λωρίδες +ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, θα δημιουργηθούν 7 διπλές σήραγγες (συνολικό μήκος 18 χλμ) και 146 γέφυρες. Μία από τις μεγαλύτερες σήραγγες του έργου είναι στο τμήμα Λαμία- Δομοκός και έχει μήκος περίπου 3χλμ.

Ελευσίνα – Θήβα - Υλίκη

Το έργο αυτό συζητιέται περισσότερο από 10 χρόνια και σκοπός του είναι να εξυπηρετήσει την δυτική πλευρά της Αττικής στην σύνδεσή της με την κεντρική Ελλάδα και την Θεσσαλονίκη, αλλά και να αποσυμφορήσει την υπάρχουσα Ε.Ο. Αθηνών - Λαμίας. Το βασικότερο πλεονέκτημα αυτού του οδικού άξονα είναι πως παρακάμπτει όλο το πολεοδομικό συγκρότημα της Αττικής. Ήδη πολλά φορτηγά και νταλίκες χρησιμοποιούν τον υπάρχοντα δρόμο, που είναι εντελώς παρωχημένος, για να μην πληρώνουν διόδια. Το συνολικό μήκος της νέας Εθνικής Οδού θα φτάνει περίπου τα 50χλμ. Η απόσταση από την Υλίκη στην Ελευσίνα θα μειωθεί κατά 80χλμ. (αν συνυπολογίσεις την επιπλέον απόσταση από Μαλακάσα) και ο χρόνος οδήγησης θα μειωθεί κατά τουλάχιστον 40 λεπτά! Ο διαγωνισμός για την παραχώρηση θα προκαλέσει το ενδιαφέρον όλων των μεγάλων τεχνικών εταιρειών, καθώς πρόκειται για ένα δρόμο με συνεχή και πυκνή ροή λόγω της στρατηγικής θέσης που έχει. Η χάραξη του αυτοκινητόδρομου δεν θα ακολουθεί την παλαιά Εθνική Οδό Ελευσίνας- Θήβας, αλλά θα είναι νέα με 3 λωρίδες ανά κυκλοφορία και Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης. Θα ξεκινάει από την Αττική Οδό στο ύψος της Ελευσίνας και θα καταλήγει στον ΠΑΘΕ, στο ύψος της Υλίκης.