Δημοσιονομική εξυγίανση ή ανάπτυξη;

Γράφει ο Θεόδωρος Π. Λιανός

Η παρούσα κακή οικονομική κατάσταση της χώρας έχει δημιουργήσει πολλές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις σχετικά με την οικονομική πολιτική που πρέπει να ακολουθηθεί για την αντιμετώπισή της. Μια τέτοια αντιπαράθεση λαμβάνει χώρα, σύμφωνα με διάφορα δημοσιεύματα, μέσα στους κόλπους της ίδιας της κυβέρνησης. Όπως φαίνεται και από τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ αλλά και εκ των πραγμάτων, ο υπουργός Οικονομίας κ. Παπακωνσταντίνου υποστηρίζει ότι η δημοσιονομική εξυγίανση είναι η μοναδική πολιτική που μπορεί να αλλάξει την πορεία της οικονομίας και να απομακρύνει το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας. Αντίθετα, η υπουργός Ανάπτυξης κυρία Κατσέλη φαίνεται να υποστηρίζει την άποψη ότι προτεραιότητα έχει η ανάπτυξη της οικονομίας, η οποία ταυτόχρονα θα βελτιώσει και τη δημοσιονομική κατάσταση. Παρεμπιπτόντως, αξίζει να σημειωθεί ότι η κυρία Κατσέλη δεν έχει ως τώρα φέρει κάποιο νομοσχέδιο με φανερό και σημαντικό αναπτυξιακό χαρακτήρα. Το προσφάτως ψηφισθέν για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά όχι μόνο δεν έχει αναπτυξιακό χαρακτήρα αλλά επιπλέον ευνοεί μαζί με άτομα που βρίσκονται αναιτίως σε δύσκολη θέση και άτομα που σκοπίμως και δολίως είναι κακοπληρωτές.
Μια άλλη, πιο ηχηρή, αντιπαράθεση υπάρχει μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Οι προτάσεις της αντιπολίτευσης είναι γενικές, αόριστες και εκ του ασφαλούς τολμηρές. Η Νέα Δημοκρατία, π.χ., προτείνει ισχυρά φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις. Ποια όμως είναι αυτά τα κίνητρα; Προτείνει επίσης μέτρα τα οποία έχουν ήδη ληφθεί, όπως π.χ. η αναδιάρθρωση του ΟΣΕ και η εξόφληση χρεών του Δημοσίου με κρατικά ομόλογα. Άλλες αντιπολιτευτικές φωνές είναι πιο τολμηρές αλλά ταυτόχρονα και καταστροφικές, όπως π.χ. οι συριζικής προέλευσης προτάσεις για αναδιάρθρωση του χρέους, καταγγελία του μνημονίου, ακόμη και αποχώρηση από την ευρωζώνη και επαναφορά της δραχμής. Η έλλειψη πρωτοτυπίας, η αοριστία και το ανεφάρμοστο αυτών των προτάσεων δείχνουν ένα απλό πράγμα: ότι η χώρα δεν έχει επιλογές.
Πολλοί, ομιλούντες ως ανεξάρτητοι και ελεύθεροι σκοπευτές, προτείνουν εφαρμογή μιας κεϊνσιανής πολιτικής (χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση) προς αποφυγή ή μείωση της έντασης της ύφεσης. Αυτοί ξεχνούν ότι η χώρα είναι υπό πτώχευση και ότι μια επεκτατική κεϊνσιανή πολιτική θα δώσει τη χαριστική βολή.
Υπάρχει, τέλος, η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και συνδικαλιστών, οι οποίοι, αφού έκαναν ό,τι μπορούσαν για να διαλύσουν τη δημόσια διοίκηση, για να δυσκολέψουν όσο μπορούσαν τις συναινετικές διαδικασίες μεταξύ εργατών και εργοδοσίας που θα ήταν προς το συμφέρον και των δύο και για να δημιουργήσουν ένα πνεύμα αντιπαραγωγικότητας, ρίχνουν τώρα μαύρο δάκρυ για τα δεινά της εργατικής τάξης. Φυσικά οι συνδικαλιστές της εποχής μας, πέραν της στείρας αντιπαλότητας, δεν διαθέτουν γνώσεις ή φαντασία για να διατυπώσουν προτάσεις.
Η χώρα βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση. Έχει μία μόνο διέξοδο και αυτή είναι η δημοσιονομική εξυγίανση. Η ανάπτυξη προϋποθέτει τη δημοσιονομική τακτοποίηση, δηλαδή τη μείωση των ελλειμμάτων και εν συνεχεία του χρέους. Όσο υπάρχει η σημερινή αβεβαιότητα τόσο πιο δύσκολη θα είναι η ανάκαμψη. Όσο πιο γρήγορα βελτιωθεί η δημοσιονομική θέση της χώρας τόσο πιο πιθανή και γρήγορη θα είναι η πολυπόθητη ανάπτυξη.

Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.