«8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο»

Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ

Πριν από 123 χρόνια, το 1886, η εργατική τάξη στις ΗΠΑ έδωσε μια από τις πιο σκληρές μάχες για την καθιέρωση του 8ωρου. Η μεγάλη απεργία των εργατών του Σικάγου την Πρωτομαγιά του 1886 είχε τραγική κατάληξη με θύματα και τιμωρία των υποκινητών της εξέγερσης.
Σε ανάμνηση αυτής της εξέγερσης, καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά σαν παγκόσμια μέρα της εργατικής τάξης, ύστερα από απόφαση που πήρε η ιδρυτική συνέλευση της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι (που πραγματοποιήθηκε στις 14/7/1889 και στην οποία μετείχαν 391 αντιπρόσωποι συνδικάτων από 20 χώρες).
Από τη στιγμή που η Πρωτομαγιά καθιερώθηκε σα μέρα διεθνούς διαμαρτυρίας της εργατικής τάξης, συνδέθηκε με τους εργατικούς αγώνες και επιβλήθηκε – μέσα από νίκες και ήττες – σαν εκδήλωση της αλληλεγγύης και της ενότητας του παγκόσμιου εργατικού κινήματος.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ

Η Εργατική Πρωτομαγιά γιορτάστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1893 (την Κυριακή 2 Μαΐου 1893) στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Διοργανωτής της ήταν ο Σταύρος Καλλέργης.
Τα αιτήματα της συγκέντρωσης, που διατυπώθηκαν στο ψήφισμα, ήταν τα εξής :
Την Κυριακήν καθ’ όλην την ημέραν να κλείουν τα καταστήματα.
Να περιορισθή η εργασία των εργατών εις οκτώ ώρας από δώδεκα και πλέον που εργάζονται.
Οι εν ενεργεία παθόντες εργάται να συντρέχωνται υπό του κράτους και των συναδέλφων των.
Ύστερα από την επιτυχία της πρώτης εργατικής πρωτομαγιάς του 1893 και τον ενθουσιασμό που δημιούργησε πάρθηκε απόφαση να γιορτασθεί η εργατική Πρωτομαγιά του 1894 ενωτικά από όλες τις προοδευτικές δυνάμεις της εποχής. Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν οι Πλ. Δρακούλης, Στ. Καλλέργης, Ευαγ. Μαρκαντωνάτος και Δ. Γραμματικός.
Τα αιτήματα της συγκέντρωσης, που διατυπώθηκαν στο ψήφισμα, ήταν τα εξής:
«Την Κυριακήν να κλείωνται τα καταστήματα καθ’ όλην την ημέραν και οι εργάται ν΄ αναπαύωνται.
Οι εργάται να εργάζονται επί 8 ώρας την ημέραν και ν’ απαγορευθεί η εργασία εις τους ανηλίκους.
Να απονέμεται σύνταξις εις τους εκ της εργασίας παθόντας και καταστάντας ανικάνους προς συντήρησιν εαυτών και της οικογενείας των.
Χρειάστηκε να περάσουν 17 ολόκληρα χρόνια, ως το 1911 που γιορτάστηκε και πάλι η εργατική Πρωτομαγιά. Σ’ όλο αυτό το διάστημα ξέσπασαν μεγάλες απεργίες σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας και σε πολλούς κλάδους.
Πολλά επίσης Σωματεία και δευτεροβάθμιες οργανώσεις δημιουργήθηκαν, όπως το Ε.Κ. Βόλου το 1908, η Φεντερασιόν το 1909 και το Ε.Κ. Αθήνας το 1910.
Στα 1911 η Φεντερασιόν Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στη Θεσσαλονίκη. Οι αστυνομικές δυνάμεις επεμβαίνουν και συλλαμβάνουν τους πρωτεργάτες, ανάμεσα σ’ αυτούς τον Μπεναρόγια, που εξορίζεται στη Σερβία.
Το 1911 αποφασίστηκε να ξαναγιορτασθεί η Πρωτομαγιά με πρωτοβουλία του Ν. Γιαννιού στο Μέτς, με κεντρικό σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο».
Την επόμενη χρονιά (1912) γιορτάστηκε και πάλι στο Μετς, η Αστυνομία οδήγησε τους Γιαννιό, Αποστολίδη και Παπαγιάννη στα γραφεία της γιατί «δεν είχαν άδειαν», όπου τελικά αφέθησαν ελεύθεροι.
Από το 1912 έχουμε και πάλι μακρόχρονη διακοπή του εορτασμού της Πρωτομαγιάς που θα ξαναγίνει το 1919.
Στο μεσοδιάστημα αυτό, ψηφίστηκε ο Ν.281/1914 «περί Σωματείων» με τον οποίο κατοχυρώνεται το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι και τα σωματεία αρχίζουν να αποκτούν καθαρά εργατικό χαρακτήρα. Έχει επίσης ιδρυθεί η ΓΣΕΕ (1918) καθώς και αρκετά Εργατικά Κέντρα. Ο εορτασμός του 1919 απετέλεσε και την αφορμή για μια κρίση στη ΓΣΕΕ που οδήγησε σε διάσπαση. Τελικά γιορτάστηκε σε 12 πόλεις πανελλαδικά.

Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΓΣΕΕ

Στο τέλος του 1918 με πρωτοβουλία των εργατικών κέντρων Θεσσαλονίκης, Αθήνας, Πειραιά και Βόλου συγκαλείται το πρώτο Πανελλήνιο Εργατικό Συνέδριο στις 21-28 Οκτωβρίου 1918 στην Αθήνα και εν συνεχεία στον Πειραιά, το οποίο κατέληξε στην ίδρυση της ΓΣΕΕ. Με την ίδρυση της ΓΣΕΕ το εργατικό κίνημα παίρνει συγκεκριμένη πλέον μορφή.
Ο Βενιζέλος επέτρεψε και προώθησε την ίδρυση της ΓΣΕΕ, ελπίζοντας ότι θα κυριαρχήσει, τη στιγμή που πολλοί από τους επί κεφαλής συνδικαλιστές, ήταν οπαδοί του κόμματος του. Έβλεπε ακόμη ότι στην Ελλάδα δεν υπήρχε ισχυρό σοσιαλιστικό κίνημα, το οποίο έπρεπε να εμφανίζει δίπλα του στις διεθνείς συνδιασκέψεις ειρήνης, όπως και άλλες χώρες, ενισχύοντας έτσι τις διεκδικήσεις του.

.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

Αρ. Πρωτ : ....168.... Ασπρόπυργος 30/04/09

1η ΜΑΗ 2009

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι

Πρωτομαγιά αύριο, ημέρα μνήμης και αγώνα. Οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο με συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια διεκδικούν, αντιστέκονται και τιμούν όσους πλήρωσαν με το αίμα τους τον αγώνα ενάντια στην φτώχια, την εκμετάλλευση, την καταπίεση, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, όσους πλήρωσαν τον αγώνα τους να υπερασπιστούν ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, πανανθρώπινες αξίες και ιδανικά για ελευθερία και δημοκρατία.
Μέρα των ξεριζωμένων σ' όλο τον κόσμο, εκεί όπου οι πόλεμοι και η βία εκμηδενίζουν την υπέρτατη αξία της ανθρώπινης ζωής.
Η φετινή Πρωτομαγιά βρίσκει την παγκοσμιοποιημένη οικονομία σε βαθιά κρίση και το πολιτικό σύστημα που την εξέθρεψε να προσπαθεί να φορτώσει τις συνέπειες της κρίσης στους εργαζόμενους.
Στη χώρα μας αντί να αλλάξει η πολιτική που επιδεινώνει την κρίση, επιχειρείται να αλλάξουν τα πρόσωπα που θα τη διαχειριστούν, σέρνοντας την πολιτική αντιπαράθεση στα επίπεδα του ποιοι έχουν δημιουργήσει τα περισσότερα σκάνδαλα χωρίς βεβαίως να τιμωρείται ποτέ κανένας, βουλιάζοντας ακόμα περισσότερο σε μεγαλύτερη κρίση και αδιέξοδα το πολιτικό μας σύστημα.
Οι ματωμένες Πρωτομαγιές της πατρίδας μας και όλου του κόσμου δείχνουν το δρόμο της διεξόδου που έχει πραγματικά ανάγκη η χώρα μας και οι εργαζόμενοι. Tα ανεκπλήρωτα ιδανικά στα πανό των εργαζομένων μας καλούν στις μεγάλες εργατικές συγκεντρώσεις, ενάντια στην παθητικότητα, τον αποπροσανατολισμό και την κοινωνική αδράνεια.
Σας καλούμε στην πλατεία Κλαυθμώνος στις 10:30, στη συγκέντρωση της ΓΣΕΕ για την Αθήνα, στην Πλατεία Αριστοτέλους και ώρα 10:00 για την Θεσσαλονίκη και στο κάλεσμα του Εργατικού Κέντρου Καβάλας.

ΓΙΑ ΤΟ Δ.Σ.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΟΦΘΑΛΜΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Ο ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ

Φωτογραφία από τον εορτασμό της Εργατικής Πρωτομαγιάς το 1982 στη διασταύρωση του Δαφνίου στο περίπτερο της ΟΝΝΕΔ Χαϊδαρίου. (Μπενέας, Χρόνης, Ξηντάρας, Πλαστήρας, Άγγλος).