ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ 3697/2008

Μικρότεροι μεν οι φόροι για μισθωτούς και συνταξιούχους, αλλά αυξήσεις μισθού που τις «ψαλιδίζει» η ακρίβεια

Οι φορολογούμενοι πολίτες και τα νοικοκυριά μετρούν τις απώλειες της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων τους, κάτω από την απειλητική επίσκεψη της οικονομικής κρίσης που επέδραμε στο κατώφλι της καθημερινότητας και ετοιμάζονται να αποχαιρετήσουν το πολύ δύσκολο έτος 2008. Και καθώς σε λίγο θα κάνει το ποδαρικό του το 2009 οι πολίτες ως θεατές στην πλατεία περιμένουν και με αγωνία αναρωτιούνται τι θα γεννήσει η επόμενη μέρα. Η εισοδηματική πολιτική της κυβέρνησης υπόσχεται αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό.

Μισθοί-συντάξεις: 1,7 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2008, αποτελεί την απάντηση στο ερώτημα τι αύξηση θα πάρουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι. Μισθοί και συντάξεις 4-4,5%, αυτό το ποσοστό αύξησης φαίνεται να στριμώχνεται στην καλύτερη περίπτωση στο παραπάνω κονδύλι του προϋπολογισμού, με την κυβερνητική θέση ότι είναι ψηλότερα από τον πληθωρισμό, ώστε ο μέσος πραγματικός μισθός να γράψει αύξηση 3,5%. Υπενθυμίζουμε ότι ο ρυθμός αύξησης του πληθωρισμού με δεδομένες τις εκτιμήσεις της Στατιστικής Υπηρεσίας, διά στόματος και του κ. Αλογοσκούφη, ως μέσος όρος το 2009 θα διαμορφωθεί κοντά στο 3-3,5%. Στον ιδιωτικό τομέα η αύξηση μισθών και ημερομισθίων καθορίζεται όσον αφορά τα κατώτατα όρια από τη διετή Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας 2008-2009, που υπέγραψε η ΓΣΕΕ με τις εργοδοτικές οργανώσεις, ύστερα από τις διαπραγματεύσεις. Oπως είναι γνωστό η ΕΓΣΣΕ προβλέπει: 1/1/2008 αύξηση: 3,45%, 1/9/2008 αύξηση: 3%, 1/5/2009 αύξηση: 5,5%. Η σωρευτική αύξηση μισθών - ημερομισθίων είναι 12,41%. Συνεπώς κατά μέσο όρο για το 2008 έχουμε μια αύξηση 3,77%, ενώ για το 2009 η αύξηση είναι 3,91%.

Παράδειγμα με αριθμούς:

Αναζητήσαμε την πραγματική ωφέλεια που θα καρπωθούν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι από αύξηση των αποδοχών τους κατά 5% στο 2009, μετά την αφαίρεση του φόρου (πίνακας). Oπως βλέπουμε, παρά τη μείωση από 27% και 37% σε 25% και 35% στα κλιμάκια από 12.000 έως 30.000 και από 30.000 έως 75.000 αντίστοιχα, κερδισμένοι είναι οι μισθωτοί με εισόδημα από 13.000 έως 15.300 τον χρόνο. Αντίθετα καλούνται να πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο, σε ποσοστό που φτάνει και 35,82% έναντι του 2008, οι μισθωτοί με εισόδημα από 15.300 έως 20.000 τον χρόνο. Μισθωτοί με εισόδημα από 20.000–35.000 θα έχουν μεταβολή φορολογικής επιβάρυνσης, η οποία είναι φθίνουσα μέχρι το 3%. Ενώ οι μισθωτοί στα εισοδηματικά «ρετιρέ» από 39.000–49.000 θα έχουν μεταβολή φορολογικής επιβάρυνσης που κατεβαίνει στο 1,32%.

Πώς θα φορολογηθούμε το 2009 και από το 2010 και μετά;

Πρέπει κατ' αρχήν να θυμηθούμε ότι με τις διατάξεις του ν. 3522/2006 έγιναν δύο αλλαγές στην κλίμακα του φόρου, που ίσχυαν μέχρι 31-12-2006.

Διευρύνθηκε το κλιμάκιο εφαρμογής του κεντρικού συντελεστή 30% μέχρι ποσού εισοδήματος 30.000 ευρώ από 23.000 ευρώ που ήταν πριν και περαιτέρω αυτό το ποσοστό 30% μειώθηκε σταδιακά σε ποσοστό 29% το έτος 2007 σε 27% το έτος 2008 και σε 25% μειώνεται το έτος 2009. Ο συντελεστής 40% που εφαρμοζόταν μέχρι 31-12-06 για πάνω από το όριο των 23.000 ευρώ μειώνεται σταδιακά σε 39% για το 2007, σε 37% για το 2008 και σε 35% για το 2009. Διατηρείται ο συντελεστής 40% για τα εισοδήματα πάνω από 75.000 ευρώ. Επομένως είναι καλά τα νέα που έρχονται στο 2009 για τους μισθωτούς και συνταξιούχους. Και τούτο γιατί όπως είπαμε θα ωφεληθούν από την τρίτη κατά σειρά μείωση των δύο πρώτων συντελεστών φόρου. Συγκεκριμένα οι μισθοί και οι συντάξεις μετά το αφορολόγητο ποσό των 12.000 ευρώ στο 2009 θα φορολογηθούν με 25%, καθώς το ποσοστό αυτό μειώθηκε σταδιακά (από 29% το 2007 σε 27% το 2008 και σε 25% το 2009).

Ποια είναι σήμερα τα αφορολόγητα ποσά μισθωτών-συνταξιούχων και μη;

Από 1-1-2007 αυξήθηκε το αφορολόγητο όριο εισοδημάτων α) για τους μισθωτούς-συνταξιούχους από 11.000 ευρώ σε 12.000 ευρώ. β) για τους μη μισθωτούς-συνταξιούχους (ελεύθερους επαγγελματίες, εμπόρους, αγρότες, εισοδηματίες, κ.λπ.) από 9.500 ευρώ σε 10.500 ευρώ, ενώ από το 2008 στους ελεύθερους επαγγελματίες και ατομικές επιχειρήσεις καταργείται αυτό το αφορολόγητο όριο και φορολογείται με συντελεστή 10%.

Προσοχή: Τα πιο πάνω όρια αυξάνονται περαιτέρω με 1.000 ευρώ αν ο φορολογούμενος έχει ένα τέκνο, με 2.000 ευρώ αν έχει δύο τέκνα, με 10.000 ευρώ αν έχει τρία τέκνα και 1.000 ευρώ για καθένα τέκνο πάνω από τα τρία.

Πώς έχουν οι φορολογικές κλίμακες με τις οποίες θα φορολογηθούν οι μισθοί και συντάξεις στο 2008 και 2009 και από το 2010 και μετά;

Πρέπει κατ' αρχήν να θυμίσουμε ότι με τις διατάξεις του ν. 3522/2006 διευρύνθηκε το κλιμάκιο εφαρμογής του κεντρικού συντελεστή μέχρι ποσού εισοδήματος 30.000 ευρώ από 23.000 ευρώ που ήταν πριν και μετά τη μείωση των συντελεστών, ισχύουν οι παρακάτω δύο κλίμακες για τα φυσικά πρόσωπα (βλ. άρθρο 9 του ΚΦΕ).

Έτσι γι τους μισθωτούς-συνταξιούχους για το 2008 (δήλωση 2009) έχουμε:

- Για το πρώτο κλιμάκιο 12.000 φόρος 0.
- Για το δεύτερο κλιμάκιο 18.000 με 27% φόρος 4.860.
- Για το τρίτο κλιμάκιο 45.000 με 37% φόρος 16.650.
- Για εισόδημα πάνω από 75.000 40% φόρος.

Για το 2009 (δήλωση 2010) έχουμε:

- Για το πρώτο κλιμάκιο 12.000 φόρος 0.
- Για το δεύτερο κλιμάκιο 18.000 με 25% φόρος 4.500.
- Για το τρίτο κλιμάκιο 45.000 με 35% φόρος 15.750.
- Για εισόδημα πάνω από 75.000 40% φόρος.

Πώς θα φορολογηθούν οι ατομικές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες;

Υπενθυμίζουμε ότι η β΄ κλίμακα όπως ισχύει για τους μη μισθωτούς - επαγγελματίες όπου δεν συμπεριλαμβάνονται οι θιγόμενοι, (ελεύθεροι επαγγελματίες της παρ. 1 του άρθρου 48 του ΚΦΕ και οι ατομικές επιχειρήσεις) έχει ως ακολούθως:

Για το 2008 (δήλωση 2009) έχουμε:

- Για το πρώτο κλιμάκιο 10.500 φόρος 0.
- Για το δεύτερο κλιμάκιο 1.500 με 15% φόρος 225.
- Για το τρίτο κλιμάκιο 18.000 με 27% φόρος 4.860.
- Για το τέταρτο κλιμάκιο 45.000 με 37% φόρος 16.650.
- Για εισόδημα πάνω από 75.000 40% φόρος.

Για το 2009 (δήλωση 2010) έχουμε:

- Για το πρώτο κλιμάκιο 10.500 φόρος 0.
- Για το δεύτερο κλιμάκιο 1.500 με 15% φόρος 225.
- Για το τρίτο κλιμάκιο 18.000 με 25% φόρος 4.500.
- Για το τέταρτο κλιμάκιο 45.000 με 35% φόρος 15.750.
- Για εισόδημα πάνω από 75.000 40% φόρος.

Σημαντική επισήμανση:

Με το νέο Ν.3697/2008 (αρθ.14 παρ.1) από το 2010 και μέχρι το έτος 2014 ο ενδιάμεσος συντελεστής 25% μειώνεται σε 20% σταδιακά κατά μια ποσοστιαία μονάδα κάθε έτος.

Ποιοι επαγγελματίες χάνουν το αφορολόγητο κλιμάκιο και πληρώνουν φόρο από το πρώτο ευρώ;

Χάνουν το αφορολόγητο:

α. Oι συγκεκριμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες για τα επαγγέλματα που ρητά κατονομάζονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ΚΦΕ και μόνο αυτοί. Δηλαδή ο γιατρός, ο φυσιοθεραπευτής, ο συμβολαιογράφος, ο δικηγόρος, ο αρχιτέκτονας, ο μηχανικός, ο τοπογράφος, ο σύμβουλος επιχειρήσεων, ο λογιστής, ο φοροτέχνης, κ.λπ. Κατά συνέπεια δεν αφορά και δεν επιβάλλεται φόρος 10% στους άλλους ελεύθερους επαγγελματίες που καταγράφονται στις επόμενες παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 48 του ΚΦΕ, όπως πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές, συγγραφείς και μουσουργούς, κ.λπ. Με την ίδια λογική δεν αφορά και τα πρόσωπα των οποίων το εισόδημα δεν μπορεί να υπαχθεί σε κάποια από τις κατηγορίες Α΄ έως Ζ΄ που καθορίζονται στον νόμο (παρ. 2 του άρθρου 4 του ΚΦΕ), και το οποίο θεωρείται ως εισόδημα από υπηρεσίες ελευθερίων επαγγελμάτων.
β. Η φορολόγηση με 10% στο πρώτο κλιμάκιο των 10.500 ευρώ, συμπεριλαμβάνει και τις ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις, για να προσθέσουμε διευκρινιστικά εδώ ότι ο νομοθέτης εννοεί στην έννοια της άσκησης ατομικής εμπορικής επιχείρησης την αμιγώς εμπορική επιχείρηση (αγορά - πώληση εμπορευμάτων), παροχής υπηρεσιών, μεικτή επιχείρηση, βιοτεχνική, βιομηχανική, ξενοδοχειακή, τουριστική, κ.λπ.
γ. Το ίδιο ισχύει όταν ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα και από τις δύο πιο πάνω κατηγορίες εισοδημάτων. Δηλαδή και από ελευθέρια επαγγέλματα της παρ. 1 του άρθρου 48 και από άσκηση ατομικής εμπορικής επιχείρησης.

Πού δεν εφαρμόζεται η επιβολή φόρου 10%;

α. Στους ασκούντες ατομική εμπορική επιχείρηση, που είναι εγκατεστημένη σε οικισμούς με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτω από 1.000 κατοίκους, εκτός αν οι οικισμοί αυτοί έχουν χαρακτηρισθεί τουριστικοί τόποι, καθόσον το εισόδημα των φορολογούμενων αυτών φορολογείται με τη φορολογική κλίμακα (α) (παρ. 1, άρθρου 9, ΚΦΕ).
β. Στα φυσικά πρόσωπα (ασκούντες εμπορική επιχείρηση ή ελεύθεροι επαγγελματίες που κατοικούν μόνιμα σε νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτω από 3.100 κατοίκους.
Υπενθύμιση: το εισόδημα αυτών φορολογείται με τη φορολογική κλίμακα (α), όπου το πρώτο κλιμάκιο είναι αφορολόγητο μέχρι 18.000 ευρώ (βλ. άρθρο 118 ΚΦΕ) γ. Σε όσους αποκτούν εισόδημα αποκλειστικά από ακίνητα (εκμίσθωση, υπεκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτου, κ.λπ.).

Ποιοι φορολογούμενοι δεν χάνουν το αφορολόγητο των πρώτων 10.500 ευρώ και οι ειδικές εξαιρέσεις:

Δεν χάνουν το αφορολόγητο:α. Οσοι υποβάλουν δήλωση έναρξης εργασιών για πρώτη φορά, για το έτος της έναρξης και για τα δύο επόμενα έτη. Η εξαίρεση αυτή καταλαμβάνει τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους ασκούντες ατομική εμπορική επιχείρηση που υποβάλουν για πρώτη φορά δήλωση έναρξης εργασιών. Ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, προβλέπει ο νόμος ότι η εξαίρεση ισχύει (δεν χάνουν δηλαδή το αφορολόγητο) και για τα επόμενα τρία χρόνια, με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν συμπληρώσει το τριακοστό έτος της ηλικίας τους.
Παράδειγμα: Υδραυλικός αρχίζει με πρώτο έτος στα 26 χρόνια του. Θα έχει το αφορολόγητο μέχρι 28 ετών. Λογιστής αρχίζει σε ηλικία 28 χρόνων. Θα έχει το αφορολόγητο μέχρι 30 ετών.
β. Οσοι αποκτούν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις, εφόσον το εισόδημα αυτό υπερβαίνει το ποσοστό του 50% του συνολικού δηλούμενου εισοδήματος που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις.
γ. Οσοι έχουν τρία τέκνα και άνω, τα οποία βαρύνουν το φορολογούμενο (τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες).
δ. Οσοι παρουσιάζουν αναπηρία 67% και πάνω από νοητική υστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση και αποκτούν εισοδήματα ως ελεύθεροι επαγγελματίες ή από ατομική εμπορική επιχείρηση.

ΜΠΑΜΠΑΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ

E-Mail: petrosbabanis@hol.gr